Zionismus

Zionismus isch d Bezeichnig für die modärni Ideologii und politischi Bewegig, wo zum Zill gha het, e jüdische Schtaat z Paläschtina z errichde und dä Staat as Heimet für alli Jude z bewahre. Ihre Name isch vom Bärg Zion z Jerusalem abgleitet. Si fuesst uf de Verheissige vom Tanach und isch dur die nationalstaatliche Ideä vom 19. Jahrhundert agfüürt worde. As Ideologii ghört der Zionismus zu de Nationalisme, as Bewegig isch es e Nationalbewegig.

Der Begriff Zionismus isch 1890 vom Nathan Birnbaum prägt worde, aber der wichtigsti Maa vom früehe politische Zionismus isch der Theodor Herzl gsi, wo 1897 der erscht Zionistekongress z Basel iberufe het as Reaktion uf der Antisemitismus, wo immer rabiater worden isch in vile europäische Länder. Im Name vom Zionismus si Jude vor allem us Osteuropa uf Paleschtina gange und hai dört afo jüdischi Institutione errichte. Der Schtaat Israel isch aber erscht noch em Holocaust im Mai 1948 gründet wore. Hützudags gsehn sich die meiste israelische Jude als Zioniste, wo d Aliah (Iiwanderig) vo alle Jude uf Israel befürworte. Es git aber au e postzionischtischi Bewegig, wo nid unbedütend isch und d Israelisierig vom Staat Israel der Iiwanderig vo Jude us dr Diaspora vorzieht.