Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
O bodiello gordo,[1] bodiello bolsudo[2], estentino gordo[3], morcón[4] u bull[5] ye a zaguera parti de l'aparato dichestivo en os vertebratos. A suya función ye absorber l'augua d'os repuis alimentarios no dicheribles ta la suya posterior expulsión d'o cuerpo. Ye formato por o ciego y o colon y o recto (estentín culer[6] u bodiello cular). Prencipia en a rechión iliaca d'a pelvis, a l'altaria u chusto por debaixo d'a cintura, a on que s'une con a parti inferior d'o bodiello chicot. Dende aquí, contina dica l'abdomen, trescruza transversalment a cavidat abdominal y, de contino, s'endreza enta abaixo dica plegar a lo suyo punto final, l'ano. Con una largaria d'alto u baixo d'un metro y meyo, representa una cinquena parti d'a lonchitut total d'o estentino.
Dende o bodiello chicot, os poquez nutrients que no han estato dicheritos previament, y parti de l'augua, pasan a lo bodiello gordo a traviés d'un aniello muscular que mira que os alimentos no tornen a lo bodellet. O bodiello gordo necesita de 10 a 12 horas ta rematar a resta d'o proceso. En ista fase, ya no contina procesando-se os alimentos; o bodiello gordo simplament absorbe as vitaminas, (por eixemplo a vitamina K), creyatas por as bacterias que habitan en o colon y l'augua restant, compacta os excrementos y almadazena la materia fecal en o bodiello cular u recto dica que sía eliminata por l'ano.
A diferencia mas important con o bodiello chicot ye que ye mas amplo y que presenta una napa muscular lonchitudinal que se reduce a tres estructuras en forma de correya, de bels 5 milimetros d'amplaria, conoixitas como taeniae coli, que prencipian en a base de l'apéndiz y s'estendillan dende o ciego dica lo recto. A suya paret s'alinia con o epitelio columnar simple y, en cuentas de tener as vellosidaz d'o bodiello chicot, o bodiello gordo presenta glandulas intestinals. Encara que os dos intestins tienen celulas en forma de cáliz, en o bodiello gordo són mas numerosas.
L'apéndiz, que ye unito a la superficie posteromedial d'o bodiello gordo, contiene masas de teixito limfoide. L'apendicitis ye o resultato d'un bloqueyo que agafa material infectato en a cavidat, pero l'apéndiz, si ye menester, se puet tirar sin garra periglo ni consecuencia ta o pacient, ya que pareixe un remanent d'a evolución y que no tien denguna función conoixita en l'actualitat.