Huembro

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

En anatomía humana, o huembro (d'o latín <humĕrus)^[1] u musclo ye formato por tres articulacions:

• a clavilla.
• a escapula.
• l'humero (o ueso d'o brazo).

Dos d'istas articulacions posibilitan o movimiento d'o huembro. L'articulación acromiclavicular, ye situata entre l'acromio (parti d'a escapula que forma o punto mas alto d'o huembro) y a clavilla. L'articulació glenohumeral, por un regular dita "articulación d'o huembro" tien forma de "cabeza" y "casquet" ta permitir a o huembro a rotación y o movimento en totas direccions deseparando-la d'o cuerpo (Ista "cabeza" ye a parti superior redondiata de l'humero; o "casquet" o glenoide, ye a parti en forma de disco d'a zona externa d'a escapula en a cual encaixa a cabeza). O movimiento d'o brazo ye amás facilitato por a capacitat d'a escapula ta eslizar-se tanto verticalment como lateral a o largo d'a caixa toracica. A capsula ye un envolicata de teixito tovo que rodia l'articulación glenohumeral y ye revestita por una fina membrana sinovial.

Istos uesos se mantienen en o suyo puesto debito a la intervención de musclos, tendons y ligamentos. Os tendons son fuertes cordons de teixito que unen os musclos d'o huembro a o ueso y aduyan en a suya movilidat. Os ligamentos unen un ueso con un altro, proporcionando estabilidat.

O manguet rotador ye una estructura de tendons que, asociata a os musclos, mantiene a cabeza de l'humero aintro d'o disco glenoidal, proporcionando movilidat y fuerza a l'articulación.

Dos estructuras transparents en forma de saco ditas bolsas permiten o eslizamiento suau de uesos, musclos y tendons, a la vegada que esmortecen y protechen o manguet rotador de l'arco osio de l'acromio.

1. ↑ (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.