Macizo

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

En cheolochía, un macizo ye una sección d'a crosta terrestre, que ye demarcada por fallas u fisuras, en arias rocosas, u en materials solidos. En o movimiento d'a crosta, un macizo tiende a retener a suya estructura interna en estar desplazau en a suya totalidat. O termin ye usau tamién para referir-se a un grupo de montanyas

A palabra proviene d'o francés, "massif", an ye utilizada para referir-se a una gran masa montanyosa u a un grupo compacto de montanyas conectadas que forman una porción independient de tierra. Un d'os eixemplos europeus mas destacaus d'un macizo ye o Macizo Central en a rechión de Auvergne en Francia. A mesma palabra como adchectivo ya existiba en o lexico comercial aragonés d'o sieglo XV (oro macizo).^[2]

Cualques macizos son feitos de rocas ignias plutonicas, ye decir, rocas que se formoron por a lenta cristalización d'o magma baixo tierra, y istas estioron devantadas por efectos tectonicos. O Macizo d'o Huascaran en a Cordillera Blanca (Perú) en ye un buen eixemplo, ya que ye feito de granito, a roca plutonica mas tipica, unatro buen eixemplo ye o macizo Illimani, que ye feito de monzonita y tonalita. A iste tipo de macizos se les clama ¨macizos plutonicos¨.

En a literatura de montanyismo y escalada, un macizo ye usau freqüentment ta denotar a masa prencipal d'una montanya individual.

En l'arquitectura, ye a parte d'una paret entre dos vanos. En a cheolochía, un conchunto de montanyas que remata en un u mas picos.

1. ↑ The Sydney Morning Herald November 6, 2009.
2. ↑ (es) LÍBANO, Ángeles y SESMA, J. Ángel, Léxico comercial en Aragón (Siglo XV). Institución Fernando el Católico, 1982.