|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
O Pireneu axial ye a part més antiga d'os Pireneus y ye constituito por un nuclio paleozoico plegau en a orochenia herzinica, y a suya extensión en o centro d'os Pirineus va dende Navarra dica o Cap de Creus, correspondendo a las cabeleras d'as vals de Tena, Ara, Bielsa, Benás, Barrabés y Aura. A l'este d'o Cap de Creus contina baixo o livel d'a mar. En l'Alto Aragón as altarias més grans corresponden a lo Pireneu axial: Aneto, Tuca Lardana, Moros y Comachibosa.
O suyo plegamiento se desvinió entre Westfaliense y o Estefaniense, formando-sen napas tectonicas, intruindo magmas que orichinoron grans plutons de rocas granitoides, y producindo-se un metamorfismo intermedio de baixa presión. Os materials d'edat Estefaniense y Permico se depositoron en etapas de fracturación post-orochenicas, destacando as molasas, acompanyadas en bels puestos por rocas volcanicas (andesitas).