Satelite natural

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Un satelite natural (u tamién clamata luna) ye un cuerpo celeste que orbita arredol d'una planeta.^[1] Cheneralment o satelite ye mas chicot y acompanya a la planeta en a suya orbita arredol d'a suya estrela O satelite natural se diferencia d'o satelite artificial, en que iste zaguer ye un obchecto que chira arredol d'a Tierra, a Luna u cualques planetas y que ha estau fabricau per o ser humán.

Cuan un satelite natural orbita una exoplaneta se gosa clamar exoluna.

Si dos obchectos poseyen masas semellants, se gosa charrar de sistema binario en cuenta d'un obchecto primario y un satelite. Per eixemplo en o caso d'a Luna, que tiene una masa aproximada a 1/81 d'a masa d'a Tierra, podría considerar-se como un sistema de dos planetas que orbitan chuntos (sistema binario de planetas). Tamién ye lo caso de Plutón y lo suyo satelite Caront. O criterio habitual pa considerar un obchecto como satelite ye que lo centro de masas d'o sistema formau per los dos obchectos sía dentro de l'obchecto primario.

En o nuestro sistema solar, os satelites prenen os suyos nombres de personaches d'a mitolochía, fueras d'os d'Urano que son personaches de diferents obras de William Shakespeare.

Per extensión se diz lunas a los satelites d'atras planetas. Por ixo se diz «os satelites de Chupiter», pero tamién, «as lunas de Chupiter».

1. ↑ (en) Joseph A. Angelo Jr. Encyclopedia of Space and Astronomy, Facts on File, 2006, ISBN 978-0-8160-5330-8, p.412