Determinismu

Determinismu
cosmovisión
teoría filosófica (es)

El determinismu^[1] ye una doctrina filosófica que sostién que tou acontecimientu físicu, incluyendo'l pensamientu y aiciones humanes, ta causalmente determináu pola irrompible cadena causa-consecuencia, y por tanto, l'estáu actual "determina" en dalgún sentíu'l futuru. Esisten distintes formulaciones de determinismu, que s'estremen nos detalles de les sos afirmaciones. Pa estremar les distintes formes de determinismu convien clasificales acordies con el grau de determinismu que postulen:

• El determinismu fuerte sostién que nun esisten sucesos genuinamente aleatorios o azarosos, y polo xeneral, el futuru ye potencialmente predecible a partir del presente. El pasáu tamién podría ser "predecible" si conocemos perfectamente una situación puntual de la cadena de causalidá. Pierre-Simon Laplace defendía esti tipu de determinismu.
• El determinismu débil sostién que ye la probabilidá lo que ta determináu polos fechos presentes, o qu'esiste una fuerte correlación ente l'estáu presente y los estaos futuros, entá almitiendo la influencia de sucesos esencialmente aleatorios ya impredicibles.

Cabo resaltar qu'esiste una diferencia importante ente la determinación y la predictibilidad de los fechos. La determinación implica puramente l'ausencia d'azar na cadena causa-efeutu que da llugar a un sucesu concretu. La predictibilidad ye un fechu potencial deriváu de la determinación certera de los sucesos, pero esixe que se conozan les condiciones iniciales (o de cualquier puntu) de la cadena de causalidá.

1. ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: determinismu