Noruega, oficialmente Reinu de Noruega (en bokmål Kongeriket Norge, en nynorsk Kongeriket Noreg), ye un país d'Escandinavia, n'Europa del norte. Ye un estáu soberanu y unitariu de calter monárquicu, que'l territoriu de so abarca la fastera occidental de la península escandinava, la islla de Jan Mayen y l'archipiélagu árticu de Svalbard[21]. Les islles antártiques de Pedru I y la subantártica de Bouvet son territorios dependientes de Noruega y, poro, nun se-yos considera parte del reinu. Noruega tamién reclama una fastera de L'Antártida nomada tierra de la reina Maud. Hasta 1814 el reinu incluyía tamién les islles Feroe (dende 1035), Groenlandia (dende 1261) ya Islandia (dende 1262).
Noruega tien una estensión de 385.252 km² y una población de 5 550 203 habitantes (31 avientu 2023)[22][23]. No que cinca a les sos llendes, comparte con Suecia la so frontera oriental, con una llonxitú de 1.609 km, y llenda tamién con Rusia y Finlandia al noreste. Al sur llenda col estrechu de Skagerrak, que la separta de Dinamarca. La so fachada occidental y septentrional, costera, mira pal océanu Atlánticu Norte y pal mar de Barents.
El actual xefe del estáu (xineru 2015) ye'l rei Harald V. La primer ministra, dende 2021, ye Jonas Gahr Støre (Ap), que sustituyó nel cargu a Jens Stoltenberg. El país ye, dende 1814, una monarquía constitucional con separación de poderes ente la Corona y el so conseyu, el parllamentu (Storting) y el tribunal supremu del país. Ente 1661 y 1814 el país foi una monarquía absoluta, y anantes d'eso el rei compartía'l poder cola aristocracia. Nacíu de resultes de la batalla de Hafrsfjord (872), el reinu noruegu ye ún de los más vieyos del mundu; tien habío monarquía ininterrumpidamente demientres 1.100 años, y la so llista de reis y condes inclúi a más de sesenta persones.
El país sodivídese política y alministrativamente en dos niveles, los condaos (fylke) y los conceyos (kommune). La minoría Sami tien, amás, della autonomía de xestión nos sos territorios tradicionales, qu'exercen al traviés del parllamentu Sami. Noruega caltién perbones rellaciones colos miembros de la Xunión Europea, cola que tien alcuerdos d'asociación, magar que la so población refugó por dos vegaes en referendu entrar a formar parte d'ella, y tamién colos Estaos Xuníos. Ye miembru fundador de la Organización de les Naciones Xuníes, la OTAN, el Conseyu d'Europa, el Tratáu Antárticu y el Conseyu Nórdicu; miembru del Área Económica Europea, la Organización Mundial del Comerciu y la Organización pa la Cooperación y el Desarrollu Económicu (OCDE); y forma parte del área Schengen de llibre circulación de persones.
El país combina la economía de mercáu col nomáu modelu nórdicu d'Estáu del bienestar, con sanidá gratuita universal y un ampliu sistema de seguridá social. El país tien grandes reserves de petroleu, gas y minerales, y esporta tamién agua fresca, enerxía elléctrica, pescáu y madera. Una cuarta parte del so productu internu brutu vién-y del petroleu y el gas. Ye'l mayor productor d'estos hidrocarburos fuera d'Oriente Mediu, y esto permíte-y que la de so seya la cuarta mayor renta per cápita del mundu nos llistaos ellaboraos pol Bancu Mundial y el Fondu Monetariu Internacional[24]. Tien ocupao, de 2001 a 2006 y de 2009 a 2014, el primer puestu nel ránking de los países en función del so Índiz de Desarrollu Humanu[25].
Alredor del 994, de resultes de la cristianización d'Escandinavia, acabáronse dos sieglos d'espediciones de saquéu viquingues a les zones del sur y el oeste d'Europa. Noruega, en cuenta d'eso, entamó la so espansión territorial hacia partes de les islles de Gran Bretaña ya Irlanda, ocupando tamién les islles Feroe, Islandia y Groenlandia. El cumal de la so espansión alcontrámoslo en 1265, momentu nel que la combinación de la rivalidá coles ciudaes de la Lliga Hanseática y los estragos que fizo la peste debilitaron el país. En 1397 formó, con Suecia y Dinamarca, la Xunión de Kalmar, que, magar que foi abandonada por Suecia en 1523, persistió colos otros dos reinos axuntaos nún hasta casi trés sieglos dempués. En 1814 una Asamblea constituyente adoptó una constitución, pero Noruega siguió xunida con Suecia porque, de resultes del tratáu de Moss, dambos países teníen el mesmu rei, Carlos XIII de Suecia. Los conflictos nesta xunión foron permanentes y, en 1905 Noruega disolvió la xuntura tres d'un referendu. Esi mesmu añu elixó a un rei propiu, acabando asina con cinco sieglos de tar gobernada por un rei que nun vivía nel país. Pese a que'l país declarose neutral, l'Alemaña nazi ocupó'l país demientres cinco años na Segunda Guerra Mundial. En 1949 Noruega abandonó la neutralidá y integróse, como miembru fundador, na Organización del Tratáu del Atlánticu Norte. El descubrimientu de petroleu nes sos agües territoriales na década de 1960 permitió a la economía del país espolletar enforma, hasta convertise nún de los países más ricos del mundu.