Sarcophilus harrisii

Sarcophilus harrisii diañu de Tasmania
Estáu de caltenimientu
En peligru (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Clas:	Mammalia
Subclas:	Marsupialia
Orde:	Dasyuromorphia
Familia:	Dasyuridae
Xéneru:	Sarcophilus
Especie:	S. harrisii Boitard, 1841
Distribución
Sinonimia
Sarcophilius laniarius
Consultes
[editar datos en Wikidata]

El diañu de Tasmania^[3] (Sarcophilus harrisii) ye una especie de marsupial dasiuromorfo de la familia Dasyuridae. Na actualidá namái s'atopa n'estáu montés na islla de Tasmania, al sur d'Australia.

Ye'l marsupial carnívoru de mayor tamañu esistente na actualidá, tres la estinción del llobu marsupial. El so tamañu ye como'l d'un perru pequeñu, con un cuerpu robusto y musculoso y la so piel ta cubierta de pelo negru. Carauterízase pol so desagradable golor, pol so berru bien fuerte y esmolecedor, según pola so ferocidá cuando s'alimenta. Puede cazar les sos propies preses pero tamién s'alimenta de carroña, lo mesmo que de productos domésticos si hai humanos viviendo cerca. Polo xeneral ye un animal solitariu, pero dacuando aliméntense en grupos. A diferencia de la mayor parte de los demás dasiúridos, se termorregulan con eficacia y son activos a plenu día ensin sobrecalentarse. A pesar del so aspeutu trabáu, puede desenvolver una velocidá sorprendente, y puede xubise a los árboles y nadar pelos ríos.

Créese que los antiguos marsupiales emigraron dende lo que güei ye América del Sur a Australia decenes de millones d'años tras, mientres la dómina de Gondwana, y qu'evolucionaron cuando Australia fíxose más greba. Atopáronse fósiles d'especies similares a los demonios modernos, pero nun se sabe si yeren antepasaos de les especies contemporánees, o si los diaños actuales coesistieron con estes especies. Desconozse la fecha en que s'escastó llocalmente nel continente australianu; la mayoría de les evidencies suxeren qu'amenorgaren a tres poblaciones relictas hai alredor de 3000 años, y que la so estinción nel continente foi en redol a esa dómina. Suelse culpar d'esta desapaición a los dingos, ausentes en Tasmania.

Nun ye una especie monógama, y el so procesu reproductivu ye bien contundente y competitivu. Los machos lluchen ente sigo poles femes y depués vixilen a les sos pareyes pa evitar la infidelidá femenina. Les femes pueden ovular tres veces n'otres tantes selmanes mientres la dómina d'apareyamientu, y el 80% de les femes de dos años d'edá acaben preñaes mientres la temporada d'apareyamientu añal. Les femes promedian cuatro temporaes de cría na so vida y dan a lluz a trenta críes vives tres una xestación de tres selmanes. Los naciellos son roses, escarecen de pelame y de traces faciales distintivos y pesen alredor de 0,20 g. Como solo disponen de cuatro pezones nel marsupiu, la competencia ye feroz y pocos naciellos sobreviven. Los mozos crecen rápido y son espulsaos del marsupiu dempués d'alredor de 100 díes, con un pesu averáu de 200 g, ya independícense en redol a los nueve meses, polo que la fema pasa la mayor parte d'esi añu n'actividaes rellacionaes col partu y la crianza.

Fueron consideraos una amenaza pal ganáu, y cazaos poles sos pieles hasta llevalos en cantu de la estinción. En 1941 pasaron a tener la considerancia d'especie protexida y recuperaron la so población; los científicos argumentaron que la esmolición de que los demonios yeren una amenaza significativa pal ganáu yera inxustificada. Sicasí, dende finales de los años 1990, un contaxosu cáncer facial amenorgó drásticamente la so población y agora amenacia la sobrevivencia de la especie, qu'en 2008 declaróse como en peligru d'estinción; el gobiernu de Tasmania entamó diversos programes p'amenorgar l'impautu de la enfermedá, incluyida una iniciativa pa criar grupos de diaños sanos en cautividá. Delles poblaciones alcontraes d'estos animales tamién se vieron severamente amenorgaes por choques con automóvilessobremanera cuando se tán alimentando nes carreteres d'animales que fueron atropellaos. Debíu les restricciones establecíes a la so esportación y los fracasos a la de reproducilo nel estranxeru, práuticamente nun hai diaños fora d'Australia.

Ye'l emblema animal de Tasmania,^[4] un símbolu icónico d'esti estáu y munches organizaciones, grupos y productos acomuñaos al mesmu utilizar nos sos logotipos. Ta consideráu como un importante curiosu de turistes escontra la islla y fíxose mundialmente conocíu gracies a Taz, personaxe de la popular serie d'animación Looney Tunes y la so secuela The Looney Tunes Show.

1. ↑ Hawkins, C.Y., McCallum, H., Mooney, N., Jones, M. y Holdsworth, M. (2008). «Sarcophilus harrisii» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2014.3. Consultáu'l 9 de febreru de 2015.
2. ↑ «Sarcophilus harrisii Species Range» (inglés). UICN. Consultáu'l 14 d'agostu y 2012.
3. ↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
4. ↑ «Tasmanian State Emblems». Tasmanian Parliamentary Library (20 de xunu de 2015). Archiváu dende l'orixinal, el 2018-12-25. Consultáu'l 15 de marzu de 2017.