Saturnu (planeta)

Saturnu
xigante gaseosu y planeta exterior (es)
Símbolu astronómicu
Parte de	Sistema solar esterior
Epónimu	Saturno (es) y Wu Xing (es)
Datos d'observación
Ascensión reuta (α)	40,589 °[1]
Declinación (δ)	83,537 °[1]
Distancia a la Tierra	1 195 000 000 km (perixéu) 1 660 000 000 km (apoxéu)
Llocalización	[[Ficheru:Sistema solar esterior|280px]]
Magnitú aparente (V)	1,2 (banda V) −0,24 (banda V)
Magnitú absoluta	28
Oxetu astronómicu padre	Sol
Apoastru	1 503 509 229 km[2] y 10,11595804 AU
Periastru	1 349 823 615 km[2] y 9,04807635 AU
Argumento del periastru	92,59887831 °[3]
Carauterístiques físiques
Radiu	58 232 km (media)[4] 60 268 km (llinia ecuatorial)[4] 54 364 km (polar)[4]
Diámetru	120 536 km (llinia ecuatorial)[5]
Superficie	42 700 000 000 km²[1]
Masa	568 360 Yg[6]
Densidá	0,19 kg/m³ y 0,867 g/cm³[1]
Gravedá superficial	8,96 m/s²[1]
Temperatura	134 K (media)
Albedu	0,47 y 0,342
Achatamientu	0,09796
Carauterístiques orbitales
Periodu orbital	10 757,7365 d[7]
Semiexe mayor (a)	1 429 394 069 km[8] y 9,53667594 AU[9]
Periheliu (q)	1 349 823 615 km[2], 9,04807635 AU y 1352,55 Gm[10]
Afeliu (Q)	1 503 509 229 km[2], 10,11595804 AU y 1514,5 Gm
Enclín (i)	2,48599187 °[11], 5,51 ° y 0,93 °[3]
Escentricidá orbital (e)	0,05386179[3]

Coordenaes: 2^h 42^m 21.36^s, 83^° 32^′ 13.2^″

Saturnu^[12] (símbolu: ) ye'l sestu planeta del Sistema Solar, el segundu en tamañu y masa dempués de Xúpiter y l'únicu con un sistema d'aniellos visible dende'l nuesu planeta. El so nome remanez del dios romanu Saturnu. Forma parte de los denominaos planetes esteriores o gaseosos. L'aspeutu más carauterísticu de Saturnu son los sos brillosos aniellos. Enantes de la invención del telescopiu, Saturnu yera'l más alloñáu de los planetes conocíos y, a güeyu, nun paecía lluminosu nin interesante. El primeru en reparar los aniellos foi Galileo en 1610,^[13] pero'l baxu enclín de los aniellos y la baxa resolución del so telescopiu fixéron-y pensar nun principiu que se trataba de grandes llunes. Christiaan Huygens con meyores medios d'observación pudo en 1659 reparar con claridá los aniellos. James Clerk Maxwell en 1859 demostró matemáticamente que los aniellos nun podíen ser un únicu oxetu sólidu sinón que teníen de ser l'agrupación de millones de partícules de menor tamañu. Les partícules que componen los aniellos de Saturnu xiren a una velocidá de 48.000 km/h, 15 vegaes más rápido qu'una bala.

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6} URL de la referencia: https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/saturnfact.html.
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2 2,3} URL de la referencia: https://www.le-systeme-solaire.net/modules.php?name=syssol&page=saturne. Data de consulta: 5 payares 2017.
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2} Afirmao en: Keplerian elements for approximate positions of the major planets. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 15 febreru 2015.
4. ↑ ^{4,0 4,1 4,2} Jürgen Oberst (4 avientu 2010). «Report of the IAU Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements: 2009» (n'inglés). Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy (2):  páxs. 101-135. doi:10.1007/S10569-010-9320-4. 
5. ↑ URL de la referencia: https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/saturnfact.html. Referíu como: Equatorial radius (1 bar level) (km): 60,268.
6. ↑ «Saturn Fact Sheet» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 9 abril 2014.
7. ↑ URL de la referencia: https://www.le-systeme-solaire.net/modules.php?name=syssol&page=saturne. Data de consulta: 12 ochobre 2017.
8. ↑ URL de la referencia: https://www.imcce.fr/langues/fr/grandpublic/systeme/promenade/pages1/123.html. Autor: Institut de mécanique céleste et de calcul des éphémérides. Data de consulta: 5 payares 2017.
9. ↑ Afirmao en: Keplerian elements for approximate positions of the major planets. Data de consulta: 5 payares 2017. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 15 febreru 2015.
10. ↑ Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.NASA. «Saturn Fact Sheet» (inglés). Consultáu'l 5 payares 2017.
11. ↑ Afirmao en: órbita de Kepler.
12. ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: saturnianu, -a, -o
13. ↑ «saturnu». Archiváu dende l'orixinal, el 2021-05-13. Consultáu'l 26 de mayu de 2012.