Domari dili

Domari dili — Yaxın Şərq və Şimali Afrikaya səpələnmiş domların ana dili. Hind-Avropa dillərinin hind-ari qoluna aiddir. Dilin ədəbi forması və dialektləri yoxdur. Yazı üçün ərəb qrafikasından istifadə olunur. Bu dilin Azərbaycan qədər şimalda və mərkəzi Sudan, Türkiyə, İran, İraq, Fələstin, İsrail, İordaniya, Misir, Liviya, Tunis, Əlcəzair, Mərakeş, Suriya və Livanda qədər cənubda danışıldığı bildirilir. Səs dəyişikliklərinin sistemliliyinə əsaslanaraq, kifayət qədər əminliklə məlum olur ki, domari və romani adları hind-ari "dom" sözündən gəlir.^[3] Bununla belə, domari və qaraçı dilləri eyni əcdad idiomdan yaranmamışdır.^[4]

Domari "Orta Şərq qaraçı dili", "çingənə dili", "luti dili" və ya "mehtar dili" kimi də tanınır. Standart yazılı forması yoxdur. Ərəb dünyasında bəzən ərəb qrafikası ilə yazılır, çoxlu ərəbcə və farsca alınma sözlərindən istifadə olunur.^[5] Domari nəsli kəsilməkdə olan bir dildir, çünki hazırda gənc nəsillərdə ondan uzaqlaşmaq üçün təzyiq var.^[6]

1. ↑ ^{1 2} ScriptSource - Turkey.
2. ↑ Ethnologue (ing.). 25, 19 Dallas, Texas: SIL International, 1951. ISSN 1946-9675
3. ↑ "ROMANI Project - Manchester". Romani.humanities.manchester.ac.uk. 6 October 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 December 2017.
4. ↑ Matras, Yaron; Domari, Yaron Matras, Domari, səh. 2, CiteSeerX 10.1.1.694.7907
5. ↑ The Gypsies of Lebanon: Arxiv surəti 27 dekabr 2017 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2017-12-27 at the Wayback Machine A DRC Update, April 2000, by Dr. G. A. Williams
6. ↑ "The State of Present-day Domari in Jerusalem". 2023-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-31.