Georq Vilhelm Fridrix Hegel | |
---|---|
alm. Georg Wilhelm Friedrich Hegel | |
Doğum tarixi | 27 avqust 1770[1][2][…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 14 noyabr 1831[1][2][…] (61 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | vəba |
Dəfn yeri |
|
Dövr | XIX əsr fəlsəfəsi |
İstiqaməti | Alman klassik fəlsəfəsi, Hegelçilik |
Əsas maraqları | fəlsəfə, məntiq, tarix fəlsəfəsi, estetika, din, metafizika, epistemologiya, siyasi fəlsəfə, Sosial fəlsəfə |
Təsirlənib | Fridrix Şellinq, İmmanuel Kant, Efesli Heraklit, Benedikt Spinoza, Şarl Lui Monteskyö, Aristotel, Platon, Plotin, Prokl, Kenterberili Anselm, Nikolay Kuzanlı, Rene Dekart, Jan Jak Russo, Yakob Böhm, Yohann Qotlib Fixte, Fridrix Şleyermaher[d] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Georq Vilhelm Fridrix Hegel (alm. Georg Wilhelm Friedrich Hegel; 27 avqust 1770[1][2][…], Ştutqart, Vürtemberq qraflığı[d], Müqəddəs Roma imperiyası[3] – 14 noyabr 1831[1][2][…], Berlin, Prussiya, Almaniya ittifaqı[3]) — alman filosofu, obyektiv idealist, klassik alman fəlsəfəsinin nümayəndəsi. Gəncliyində radikal təfəkkür tərzi ilə fərqlənmişdir.
Klassik alman fəlsəfəsi Hegelin simasında öz zirvəsinə çatır. Hegel intellektual intuisiyanı fəlsəfi biliyin ən yüksək forması olduğu haqqında Şellinqin təlimini qəbul etməmişdir. O, əksinə sübut etməyə çalışmışdır ki, vahiddən çoxluğun yaranması rasional idrakın predmeti ola bilər. Bu idrakın instrumenti məntiqi təfəkkür, əsas forması isə anlayışdır. Lakin Hegel göstərirdi ki, bu xüsusi növ məntiqi idrakdır. Onun əsasında formal məntiq deyil, dialektik məntiq durur. Hərəkətverici qüvvəsini isə ziddiyyət təşkil edir. Hegel qeyri-ziddiyyətlik haqqında Aristotelin qanununu rədd etdi. O, anlayışların təbiətinə yenidən nəzər salmağı tələb edərək göstərirdi ki, indiyə qədər anlayışları subyektiv hesab edirdilər. Əslində isə gerçəklikdə mütləq anlayış subyekt və obyektin eyniyyətidir[4]