Nupediya

Nupediya
URL	nupedia.com
Tipi	Onlayn ensiklopediyalar
Dilləri	ingilis dili
Müəllif (lər)	Larri Senger, Cimmi Uels
Açılma tarixi	9 mart 2000
Bağlanma tarixi	26 sentyabr 2003
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nupediya (ing. Nupedia) — ingilis dilində fəaliyyət göstərmiş ensiklopediya layihəsidir.

Ensiklopediyada məqalələr müvafiq mövzuda təcrübəyə malik könüllü töhfəçilər tərəfindən yaradılırdı. Məzmun dərc edilməzdən əvvəl ekspert redaktorlar tərəfindən nəzərdən keçirilirdi və İnternetdə azad məzmun kimi yayılırdı. Layihənin baş redaktoru və təşkilatçısı Larri Senger və Bomis şirkətinin icraçı direktoru Cimmi Vels tərəfindən yaradılmış Nupediya 1999-cu ilin oktyabrından^[1][2] 2003-cü ilin sentyabr ayına qədər fəaliyyət göstərmişdir. Nupedia məqalələrin məzmununa nəzarət etmək üçün yeddi addımlı təsdiqləmə prosesinə sahib idi. İlk ilində onda cəmi 21 məqalə var idi.

Nupediya ensiklopediyasını viki-sayt hesab etmək olmazdı. Onun əsasını alim və mütəxəssislər tərəfindən məqalələrin dəqiq yoxlanması təşkil edirdi. Lakin Nupediyada məqalələrin daxil olunması prosesi çox ləng getdiyindən onun bağlanması haqqında qərar qəbul edildi. Nupediya ensiklopediyası bağlanarkən orada 24 təsdiq edilmiş^[3][4][5] və yoxlama prosesində olan 150 məqalə var idi.^[6]

Vikipediya açıq ensiklopediyası Nupediya ensiklopediyası əsasında yaradılmışdır. Lakin Nupediyadan fərqli olaraq, burada yeni məqalələr könüllü internet istifadəçiləri tərəfindən yaradılır. Belə ki, hər bir könüllü internet istifadəçisi Vikipediya layihəsinə qoşularaq burada yeni məqalə yarada və digər istifadəçilərin yaratdığı məqalələri redaktə edə bilər.

Cimmi Vels Vikipediyada məqalələrin daha asan yerləşdirilməsinə üstünlük verirdi, Sanqer isə Nupedia tərəfindən istifadə edilən ekspert nəzarəti olan yanaşmaya üstünlük verirdi^[7] və daha sonra 2006-cı ildə Vikipediyaya alternativ olaraq Citizendiumu təsis etdi.^[8]

1. ↑ "Nupedia.com WHOIS, DNS, & DomainTools". WHOIS. 2016. 24 July 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 March 2016.
2. ↑ Poe, Marshall. "Can thousands of Wikipedians be wrong? How an attempt to build an online encyclopedia touched off history's biggest experiment in collaborative knowledge". The Hive. The Atlantic. September 2006. 26 October 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 January 2007.
3. ↑ Craig 2013, p. 84
4. ↑ Ayers 2008
5. ↑ Myers 2006, p. 163
6. ↑ "When Wikipedia was young: the early years". VatorNews (ingilis). 13 June 2017. 26 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 July 2018.
7. ↑ Sanger, Larry. "The Early History of Nupedia and Wikipedia: A Memoir". Slashdot. 18 April 2005. 25 May 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 May 2012.
8. ↑ "Wikipedia founder forks Wikipedia" (ingilis). 26 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 August 2018.