Antimon

Antimon,  ₅₁Sb

Antimon u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Antimon, Sb, 51
Serija	Polumetali
Grupa, Perioda, Blok	15, 5, p
Izgled	srebreno sivi polumetal
CAS registarski broj	7440-36-0
Zastupljenost	6,5 · 10-5[1] %
Atomske osobine
Atomska masa	121,760(1)[2][3] u
Atomski radijus (izračunat)	145 (133) pm
Kovalentni radijus	139 pm
Van der Waalsov radijus	206[4] pm
Elektronska konfiguracija	[Kr] 4d105s25p3
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 18, 18, 5
1. energija ionizacije	834 kJ/mol
2. energija ionizacije	1594,9 kJ/mol
3. energija ionizacije	2440 kJ/mol
4. energija ionizacije	4260 kJ/mol
5. energija ionizacije	5400 kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	čvrsto
Mohsova skala tvrdoće	3
Kristalna struktura	trigonalna
Gustoća	6697 kg/m3
Magnetizam	dijamagnetičan (${\displaystyle \chi _{m}}$ = −6,8 · 10−5)[5]
Tačka topljenja	903,78 K (630,63 °C)
Tačka ključanja	1908 K (1635[6] °C)
Molarni volumen	18,19 · 10-6 m3/mol
Toplota isparavanja	193[6] kJ/mol
Toplota topljenja	19,7 kJ/mol
Pritisak pare	2,49 · 10-9 Pa pri 6304 K
Brzina zvuka	m/s
Specifična toplota	210 J/(kg · K)
Specifična električna provodljivost	2,5 · 106 S/m
Toplotna provodljivost	24 W/(m · K)
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	-3, 3, 5
Elektrodni potencijal	0,150 V (Sb3+ + 3e- → Sb)
Elektronegativnost	2,05 (Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 119Sb sin 38,19 h ε 0,594 119Sn 120Sb sin 5,76 d ε 2,681 120Sn 121Sb 57,36 % Stabilan 122Sb sin 2,7238 d β- 1,979 122Te ε 1,620 122Sn 123Sb 42,64 % Stabilan 124Sb sin 60,20 d β- 2,905 124Te 125Sb sin 2,7582 god β- 0,767 125Te
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja Xi Nadražujuće
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: 36/37/38 S: 26-37
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Antimon je hemijski element sa simbolom Sb (od latinski: stibium, vjerovatno iz arapskog إثمد – ismid) i atomskim brojem 51. To je sjajni, sivi metaloid, koji se u prirodi većinom nalazi kao sulfidni mineral stibnit Sb₂S₃. Spojevi antimona bili su poznati još u antička vremena i bili su korišteni za kozmetiku. I metalni antimon je bio poznat, ali je sve do svog konačnog otkrića zabunom bio identificiran kao olovo. U elementarnom stanju prvi ga je izolirao i opisao Vannoccio Biringuccio 1540. godine.

Jedno vrijeme, Kina je bila najveći svjetski proizvođač antimona i njegovih spojeva, a većina proizvodnje dobijala se iz rudnika Xikuangshan u Hunanu. Industrijski metodi proizvodnje ovog elementa su žarenje te zatim karbotermalna redukcija ili direktna redukcija stibnita sa željezom.

Najznačajnije aplikacije metalnog antimona su za legiranje olovnih i kalajnih materijala te za olovno-antimonske ploče u olovnim akumulatorima. Legiranje olova i kalaja antimonom poboljšava osobine tih legura, a one se koriste za izradu kliznih ležaja, metaka i lemova. Spojevi antimona su važni aditivi za sredstva protiv požara koji u svom sastavu imaju hlor i brom. Jedna od brzorastućih aplikacija antimona je i mikroelektronika.

1. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom harry
2. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom CIAAW
3. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom IUPAC
4. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom manjera
5. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom CRC
6. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Zhang