Holmij

Holmij,  ₆₇Ho

Holmij u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Holmij, Ho, 67
Serija	Lantanoidi
Grupa, Perioda, Blok	La, 6, f
Izgled	srebrenobijeli metal
Zastupljenost	1,1 · 10-4[1] %
Atomske osobine
Atomska masa	164,93033(2)[2][3] u
Atomski radijus (izračunat)	175 (226) pm
Kovalentni radijus	192 pm
Van der Waalsov radijus	- pm
Elektronska konfiguracija	[Xe] 4f116s2
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 18, 29, 8, 2
1. energija ionizacije	581,0 kJ/mol
2. energija ionizacije	1140 kJ/mol
3. energija ionizacije	2204 kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	čvrsto
Kristalna struktura	heksagonalna
Gustoća	8780[4] kg/m3 pri 298,15 K
Magnetizam	paramagnetičan (Χm = 0,049)[5]
Tačka topljenja	1734 K (1461 °C)
Tačka ključanja	2873[6] K (2600 °C)
Molarni volumen	18,74 · 10-6 m3/mol
Toplota isparavanja	251[6] kJ/mol
Toplota topljenja	17 kJ/mol
Brzina zvuka	2760 m/s
Specifična toplota	160 J/(kg · K)
Specifična električna provodljivost	1,23 · 106 S/m
Toplotna provodljivost	16 W/(m · K)
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	3
Elektrodni potencijal	-2,33 V (Ho3+ + 3e- → Ho)
Elektronegativnost	1,23 (Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 163Ho sin 4570 god ε 0,003 163Dy 164Ho sin 1,45 min ε 0,987 164Dy β- 0,962 164Er 165Ho 100 % Stabilan 166Ho sin 26,763 h β- 1,855 166Er 167Ho sin 3,1& h β- 1,007 167Er
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja Simbol nepoznat
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: nema oznaka upozorenja R S: 22-24/25
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Holmij je hemijski element sa simbolom Ho i atomskim brojem 67. On je dio serije hemijskih elemenata poznatih pod nazivom lantanoidi. Spada u rijetke zemne elemente. Holmij je otkrio švedski hemičar Per Theodor Cleve. Otkriven je najprije oksid holmija 1878. dobijen izdvajanjem iz ruda rijetkih zemalja, a ime je dobio po gradu Stockholmu. Elementarni holmij je relativno mehak i kovan srebreno-bijeli metal. Ne može se naći samorodan u prirodi jer je isuviše reaktivan. Međutim kada se izolira iz rude, prilično je stabilan u prisustvu zraka na sobnoj temperaturi. U dodiru s vodom vrlo lahko reagira i korodira, a prah holmija je zapaljiv ako se zagrijava.

Ovaj element se može naći u mineralima poput monacita i gadolinita, a komercijalno se izdvaja pretežno iz monacita pomoću ionoizmjenjivačkih tehnika. U svim svojim spojevima u prirodi, i gotovo svim laboratorijskim reakcijama i spojevima, nalazi se trovalentno oksidiran u vidu Ho(III) iona. Trovalentni ioni holmija imaju fluorescentne osobine slične mnogim drugim ionima rijetkih zemalja (mada ima svoj vlastiti set jedinstvenih linija emisionog spektra), pa se ioni holmija koriste na isti način i kao neke druge rijetke "zemlje" u određenim laserima i aplikacijama za bojenje stakla.

Holmij ima najvišu magnetnu permeabilnost (propustljivost) od svih poznatih hemijskih elemenata, pa se zbog toga upotrebljava za vrhove ili dijelove magnetnih polova za neke od najsnažnijih statičkih magneta. Pošto holmij također vrlo dobro apsorbira neutrone, također se koristi i kao gorivi "otrov" u nuklearnim reaktorima.

1. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom binder
2. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom iupac
3. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom CIAAW
4. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Greenwood
5. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom weast
6. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Zhang