Nihonij

Nihonij,  ₁₁₃Nh

Nihonij u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Nihonij, Nh, 113
Serija	Metali
Grupa, Perioda, Blok	13, 7, p
Izgled	-
CAS registarski broj	54084-70-7
Zastupljenost	0 %
Atomske osobine
Atomska masa	oko 287 u
Atomski radijus (izračunat)	170 (?)[1] ( -) pm
Kovalentni radijus	172–180 (?)[2] pm
Van der Waalsov radijus	? pm
Elektronska konfiguracija	[Rn] 5f146d107s27p1 (?)[1]
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 18, 32, 32, 18, 3
1. energija ionizacije	704,9 (?)[1] kJ/mol
2. energija ionizacije	2240 (?)[3] kJ/mol
3. energija ionizacije	3020 (?)[3] kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	čvrsto (?)[1][2][4]
Kristalna struktura	heksagonalna gusto pakovana (?)[5]
Gustoća	16.000 (?)[3] kg/m3
Tačka topljenja	700 (?)[1] K (430 °C)
Tačka ključanja	1430 (?)[1][3] K (1130 °C)
Molarni volumen	? m3/mol
Toplota isparavanja	7,61 (?)[2] kJ/mol
Toplota topljenja	130 (?)[4] kJ/mol
Brzina zvuka	? m/s
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	−1, 1, 3, 5 (?)[1][3][6]
Elektronegativnost	(Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 286Nh sin 20 s α 9,63 282Rg 285Nh sin 5,5 s α 9,74; 9,48 281Rg 284Nh sin 480 ms α 10,00 280Rg 283Nh sin 100 ms α 10,12 279Rg 282Nh sin 70 ms α 10,63 278Rg
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja Oznaka upozorenja nepoznata[7]
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: / S: /
Ostala upozorenja
Radioaktivnost
Radioaktivni element
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Nihonij je vještački hemijski element sa simbolom Nh i atomskim brojem 113. On je ekstremno radioaktivan, a njegov najstabilniji do danas poznati izotop, Nh-286 ima vrijeme poluraspada od oko 10 sekundi. U periodnom sistemu, nihonij se nalazi u p-bloku transaktinoidnih elemenata. Član je 7. periode i smješten je u 13. grupu elemenata (grupa bora) periodnog sistema, mada još uvijek nije potvrđeno da će se on ponašati kao teži homolog elementa talija koji je u istog grupi.

Otkriće nihonija prvi put je 2003. objavio zajednički rusko-američki tim pri Združenom institutu za nuklearno istraživanje (JINR) sa sjedištem u ruskom gradu Dubna, a naredne 2004. godine slično otkriće su objavili i japanski naučnici pri RIKEN-u. Potvrda ova dva otkića uslijedila je tokom nekoliko godina, a bila je plod međunarodne saradnje i nastojanja, koja su uključivala nezavisne timove naučnika koji su radili u SAD, Njemačkoj, Švedskoj i Kini, kao i prvobitne otkrivače u Rusiji i Japanu. U decembru 2015. Međunarodna unija za čistu i primijenjenu hemiju i fiziku formirali su zajedničku radnu grupu koja je zvanično priznala postojanje elementa, te je čast i prioritet za davanje imena novom elementu dala japanskim naučnicima pri RIKEN-u, jer su presudili da je RIKEN-ov tim nedvosmisleno demonstrirao da se u njihovim podacima i zapažanjima zaista radi o elementu 113, dok su takvi dokazi u radovima JINR izostali. Japanski tim predložio je naziv nihonium u martu 2016. a u novembru iste godine IUPAC ga je prihvatio i proglasio zvaničnim. Naziv elementa potječe iz japanskog imena za državu Japan (日本, nihon^?).

Za nihonij se očekuje da bude unutar granica "ostrva stabilnosti", pretpostavljenom konceptu koji pokušava objasniti zašto neki superteški nuklidi imaju neuobičajeno duga vremena poluraspada, u usporedbi sa trendom izuzetno brzo opadajuće stabilnosti elemenata koji slijede nakon bizmuta. Eksperimenti uglavnom podržavaju ove teoretske pretpostavke, a izmjerena vremena poluraspada potvrđenih izotopa nihonija povećavaju se od milisekundi do nekoliko sekundi, povećanjem broja neutrona i približavanjem "ostrvu stabilnosti". Za nihonij je izračunato da bi mogao imati neke osobine slične svojim lakšim homolozima: boru, aluminiju, galiju, indiju i taliju, te da bi se ponašao kao postprelazi metal kao i četiri teža elementa iz ove grupe, mada bi mogle postojati i određene razlike u odnosu na njih. Naprimjer, nihonij bi trebao imati dosta stabilnije oksidacijsko stanje +1 od stanja +3, slično taliju, ali bi u stanju +1 nihonij trebao biti dosta sličniji srebru i astatu nego taliju. Preliminarni eksperimenti iz 2017. pokazali su da elementarni nihonij nije mnogo volatilan (nestabilan), iako je njegova hemija u velikoj mjeri još neistražena.

1. ^ ^{a b c d e f g} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Haire
2. ^ ^{a b c} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom B&K
3. ^ ^{a b c d e} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom BFricke
4. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom EB
5. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom NhFl
6. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Thayer82
7. ^ EU ovaj element još uvijek nije stavila na spisak opasnih elemenata, međutim trenutno nije moguće pronaći pouzdani izvor ili literaturu o opasnim svojstvima ove supstance. Radioaktivnost ne spada u opasna svojstva koja se ovdje navode.