Tantal

Tantal,  ₇₃Ta

Tantal u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Tantal, Ta, 73
Serija	Prelazni metali
Grupa, Perioda, Blok	5, 6, d
Izgled	sivi metal
CAS registarski broj	7440-25-7
Zastupljenost	8 · 10-4[1] %
Atomske osobine
Atomska masa	180,94788(2)[2] u
Atomski radijus (izračunat)	145 (200) pm
Kovalentni radijus	138 pm
Van der Waalsov radijus	? pm
Elektronska konfiguracija	[Xe] 4f145d36s2
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 18, 32, 11, 2
1. energija ionizacije	761 kJ/mol
2. energija ionizacije	1500 kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	čvrsto
Mohsova skala tvrdoće	6,5
Kristalna struktura	kubična prostorno centrirana
Gustoća	16650[3] kg/m3 pri 293,15 K
Magnetizam	paramagnetičan (Χm = 1,8 · 10−4)[4]
Tačka topljenja	3290 K (3017 °C)
Tačka ključanja	5693[5] K (5420 °C)
Molarni volumen	10,85 · 10-6 m3/mol
Toplota isparavanja	753[5] kJ/mol
Toplota topljenja	36 kJ/mol
Brzina zvuka	3400 m/s pri 293,15 K
Specifična toplota	140 J/(kg · K)
Specifična električna provodljivost	7,61 · 106 S/m
Toplotna provodljivost	57 W/(m · K)
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	5
Elektrodni potencijal	-0,81 V (½Ta2O5 + 5H+ + 5e- → Ta + 2½ H2O)
Elektronegativnost	1,5 (Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 177Ta sin 56,56 h ε 1,166 177Hf 178Ta sin 2,36 h ε 1,910 178Hf 179Ta sin 1,82 god ε 0,110 179Hf 180Ta sin 8,125 h ε 0,854 180Hf β- 0,708 180W 180mTa 0,012 % >2 · 106 god ε 0,929 180Hf β- 0,783 180W IT 0,075 180Ta 181Ta 99,988 % Stabilan 182Ta sin 114,43 d β- 1,814 182W 183Ta sin 5,1 d β- 1,070 183W
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja prah F Lahko zapaljivo
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: 11 S: 43
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Tantal je hemijski element sa simbolom Ta i atomskim brojem 73. Ranije poznat kao tantalij, dobio je ime po Tantalu, mitološkom božanstvu iz antičke Grčke.^[6] Tantal je rijetki, tvrdi, plavo-sivi, sjajni prelazni metal, izrazito otporan na koroziju. Spada u grupu vatrostalnih metala, koji su dosta korišteni kao sporedne komponente u legurama. Hemijska inertnost tantala čini ga vrlo vrijednom supstancom za izradu laboratorijske opreme kao i zamjenu za platinu. Danas se ovaj metal koristi za tantalske kondenzatore u elektronskoj opremi kao što su mobiteli, DVD uređaji, sistemi video-igara i računara. Tantal, uvijek kao pratnja hemijski sličnog elementa niobija, javlja se u mineralima tantalitu, kolumbitu kao i koltanu (mješavini kolumbita i tantalita).

1. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom binder
2. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom CIAAW
3. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom greenwood
4. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Weast
5. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom zhang
6. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom orestes