Back فيسوكو Arabic Високо Bulgarian Visoko Catalan Visoko (lungsod sa Bosniya ug Ersogobina, Federation of Bosnia and Herzegovina) CEB Visoko Czech Visoko Danish Visoko German Visoko English Visoko EO Visoko Spanish
Visoko | |
|---|---|
Grad | |
| Grad Visoko | |
Ušće rijeke Bosne i Fojničke s brdom Visočica u pozadini, Šerefudinova Bijela džamija, Crvka Svetog Prokopija, Franjevački samostan sv. Bonaventure, Stari grad Visoki, Pogled na Čaršijsku ulicu sa Kožarskog mosta, Ulica Jalija, Pogled na Visoko sa Vrela. | |
 Grb | |
 Grad Visoko u Bosni i Hercegovini | |
  Visoko | |
| Koordinate: 43°59′26.1″N 18°10′56.9″E / 43.990583°N 18.182472°E | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Kanton | Zeničko-dobojski |
| Osnovan | 1354. |
| Vlada | |
| • Gradonačelnik | Mirza Ganić[1] (SDA) |
| Površina | |
| • Grad | 233,62 km2 |
| • Naseljeno mjesto | 4,88 km2 |
| Stanovništvo (2013) | |
| • Grad | 39.938 |
| • Grad (gustoća) | 170,95 /km2 |
| • Naseljeno mjesto | 11.205 |
| • Naseljeno mjesto (gustoća) | 2.296,11 /km2 |
| Demonim(i) | Visočanin / Visočak |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Poštanski broj | 71 300 |
| Pozivni broj | (+387) 32 |
| Matični broj | 158275[2] |
| Matični broj grada | 11126 |
| Veb-sajt | www |
Visoko je grad i naseljeno mjesto u središnjem dijelu Bosne i Hercegovine u Zeničko-dobojskom kantonu. Prirodna sredina grada je određena dolinama rijeka Bosne i Fojnice. Po popisu iz 2013. u Visokom je živi 39.938 stanovnika.
Područje Visokog bilježi stalnu naseljenost više neolitskih kultura od 5. milenija p. n. e. uz Okolište kao reprezentativni primjer Butmirske kulture, i jedno od najvećih[3] neolitskih naselja u jugoistočnoj Evropi. Visočka dolina bila je rani centar srednjovjekovne države Bosne,[4] a do 15. vijeka razvilo se u jedno od upravnih i političkih središta bosanske feudalne države.[5] U Milima bilo je jedno od sjedišta bosanskog bana i centar državnog života, gdje se održavao stanak, te jedno od mjesta za koje se pretpostavlja da se okrunio prvi bosanski kralj Tvrtko Kotromanić.[6] Visoki koji se nalazi na brdu Visočica bio je politička važna tvrđava,[7] a njegovo podgrađe Podvisoki bilo je jedno od najranijih primjera srednjovjekovne urbane sredine na užem području Bosne.[8]
Nakon propasti Bosanskog Kraljevstva, područje ulazi u sastav Osmanlijskog carstva kao centar nahije. Od srednjovjekovnog grada izrasta u naselje osmanlijskog tipa. Bitnu ulogu u razvoja grada u ranim godinama odigrao je bosanski namjesnik Ajas-paša.[9] Godine 1878. nakon kratkotrajnih borbi područjem ovladava Austro-Ugarska, te se u njenom sastavu razvija kao organizirana naseobina sa razvijenom trgovinom, uredima i drugim institucijama. Dana 11. novembra 1911 grad je skoro potpuno izgorio u požaru koji je slučajno započet.[10] Prije rata u Bosni i Hercegovini poznat po kožarskoj i tekstilnoj industriji, te je bio najveći izvoznik tekstila i kože u Socijalističkoj Jugoslaviji.[11] Od 2006. područje je postalo poznato po tvrdnjama o postojanju piramida zbog kojeg ga posjećuju desetine hiljada turista godišnje.[12]
- ^ "Lokalni izbori 2024 - Visoko". izbori.ba. Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine. 5. 11. 2024. Pristupljeno 16. 11. 2024.
- ^ "Sistematski spisak općina i naseljenih mjesta u Bosni i Hercegovini" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 5. 3. 2016. Pristupljeno 19. 12. 2015.
- ^ Kujundžić-Vejzagić, Muller, Rassmann, Schuler 2004, str. 13-31.
- ^ Anđelić 1984, str. 105.
- ^ Kovačević-Kojić, Desanka (11. 7. 2007). Gradski život u Srbiji i Bosni (XIV-XV vijek): The Urban Life in Serbia and Bosnia (XIV-XV Century) (jezik: srpski). Istorijski institut. str. 323. ISBN 9788677430597.
- ^ Ćošković 2009.
- ^ Pavao Anđelić (Doba stare bosanske države, Visoko i okolina kroz historiju 1, Visoko 1984, 105)
- ^ Pavao Anđelić, Srednji vijek – Doba stare bosanske države, „Visoko i okolina kroz historiju I, Visoko 1984, 160-162
- ^ Šabanović, „Dvije najstarije vakufname u Bosni“, 35.
- ^ "Danas 117. godišnjica visočke jangije: Požar u kojem je izgorjela cijela čaršija". Avaz.ba. Pristupljeno 7. 5. 2019.
- ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka
<ref>; nije naveden tekst za reference s imenom:4 - ^ PORTAL, Oslobođenje. "Turistička ponuda Visokog dostupna na internet platformi". Oslobođenje d.o.o. Pristupljeno 6. 5. 2019.