Hulga sa Pagkapuo

Mabanabana ang kahimtang pagkahilungtad o pagkahipuo sa umaabot nga pipila ka katuigan sa usa ka buhilaman, sama pananglit sa espesye sa unggoy, sa pagtimbang sa iyang hulga sa pagkapuo. Daghan ang itimbangtimbang sa pagtino sa hulga sa pagkapuo: dili lang kay gidaghanon sa nahabiling liwat, apan ang kinatibuk-ang pagdugang o pagkunhod sa populasyon sa katuigan, ang gipaspason sa pagsanay, ug ang nailhan nga mga hulga.

Ang Nagmamang Talaan sa IUCN sa mga Nameligrong Espesye (IUCN Red List of Threatened Species) maoy labing nailhan sa tibuok kalibotan nga sistema sa pagtala ug paghihan-ay sa hulga sa pagkapuo. Gibahig sa Nagmamang Talaan sa IUCN ang matag espsye sa buhilaman ngadto sa siyam ka pundok base sa kapaspas sa pagkunhod sa populasyon, sa gilangkobon sa gihikaylapang puloy-anan ug sa kagrabe sa pagka hibulagbulag sa mga puluy-anan ug populasyon.

Gilakip sab sa talaan tong mga espesye milungtad taman sa 500 AD apan napuo na karon. Sa paghisgot sa Nagmamang Talaan sa IUCN, gibahig sa tulo ang opisyal nga termino nga "nameligro" ngadto sa: hapit na mapuo, nameligrong mapuo, ug puydeng mapuo.

• Napuo (EX) – Walay nailhan nga liwat nga nahibilin.
• Waka nay ihalas (EW) – Walay laing nasayran liwat gawas adtong gigalam ug tawo isip binihag o binuhi.
• Hapit na mapuo (CR) – Hilabihan ka dako ang risgo sa pagkapuo sa ihalas nga populasyon.
• Nameligrong mapuo (EN) – Dunay dakong risgo sa pagkapuo sa ihalas nga populasyon.
• Puydeng mapuo (VU) – Dunay dakong hulgang mapadulong sa kahimtang nga mameligrong mapuo.
• Hapit na mameligro (NT) – Puydeng mapadulong sa kahimtang nga mameligrong mapuo.
• Layo sa peligro (LC) – Labihang gamaya sa risgong mapuo.
• Wala pa matino (DD) – Dili igo ang kasayoran sa pagtino sa hulga sa pagkap (NE) – Wala pa sulayi og pakisusi ang kagrabe sa hulgang mapuo.