Math | city of Argentina, etholaeth, ardal ffederal, is-adran weinyddol gwlad lefel gyntaf, dinas ymreolaethol, dinas fawr, endid tiriogaethol gweinyddol, national capital, prifddinas ffederal, dinas fwyaf, y ddinas fwyaf |
---|---|
Enwyd ar ôl | Our Lady of Bonaria |
Poblogaeth | 3,121,707 |
Sefydlwyd | |
Pennaeth llywodraeth | Jorge Macri |
Cylchfa amser | UTC−03:00, America/Argentina/Buenos_Aires |
Gefeilldref/i | Berlin, São Paulo, Athen, Beograd, Bilbo, Bogotá, Brasília, Cádiz, Damascus, Genova, Guadix, Tel Aviv, Cairo, Kyiv, Lima, Madrid, Miami, Montevideo, Moscfa, Napoli, Osaka, Uviéu, Beijing, Prag, Rio de Janeiro, Rotterdam, Santiago de Chile, Santo Domingo, Seoul, Sevilla, Toulouse, Vigo, Warsaw, Cagliari, Milan, Lucca, Bergamo, Agrigento, Palermo, Almería, Barcelona, Salamanca, Santa Cruz de La Palma, Santiago de Compostela, Beirut, Medellín, Porto Alegre, Dinas Mecsico, Tref y Penrhyn, Istanbul, Lisbon, Chimbote, Llundain, Newark, Ohio, Ottawa, Quito, Zagreb, Andalucía, Basilicata, Calabria, St Petersburg, Yerevan, Serra Riccò, Barranquilla, Ramallah, La Paz, Košice |
Daearyddiaeth | |
Sir | yr Ariannin |
Gwlad | Yr Ariannin |
Arwynebedd | 203.3 ±0.1 km² |
Uwch y môr | 25 metr |
Gerllaw | Río de la Plata |
Yn ffinio gyda | Talaith Buenos Aires |
Cyfesurynnau | 34.5997°S 58.3819°W |
Cod post | C1000-14xx |
AR-C | |
Gwleidyddiaeth | |
Corff deddfwriaethol | Buenos Aires City Legislature |
Swydd pennaeth y Llywodraeth | Chief of Government of the Autonomous City of Buenos Aires |
Pennaeth y Llywodraeth | Jorge Macri |
Prifddinas a dinas fwyaf yr Ariannin yw Buenos Aires (enw llawn yn Sbaeneg: Ciudad Autónoma de Buenos Aires). Gyda'r ardal o'i chwmpas, Gran Buenos Aires, hi yw'r ail ddinas o ran maint yn Ne America. Awyr dda (neu gwyntoedd teg) yw ystyr yr enw. Yn y cyfrifiad diwethaf, roedd poblogaeth Buenos Aires oddeutu 3,121,707 (2022)[1] ac roedd poblogaeth Gran Buenos Aires yn 13,641,973 (2010)[2]. Mae'r ddinas wedi'i lleoli ar lan orllewinol y Río de la Plata, ar arfordir de-ddwyreiniol De America. Gellir cyfieithu "Buenos Aires" fel "gwyntoedd teg" neu "alawon da", ond y cyntaf oedd yr ystyr a fwriadwyd gan y sylfaenwyr yn yr 16g, trwy ddefnyddio'r enw gwreiddiol "Real de Nuestra Señora Santa María del Buen Ayre ", a enwyd ar ôl Madonna Bonaria yn Sardinia, yr Eidal.
Nid yw dinas Buenos Aires yn rhan o Dalaith Buenos Aires na phrifddinas y Dalaith; yn hytrach, mae'n ardal ymreolaethol. Ym 1880, ar ôl degawdau o ddadlau gwleidyddol, cafodd Buenos Aires ei ffederaloli a'i symud o Dalaith Buenos Aires. Ehangwyd terfynau'r dinasoedd i gynnwys trefi Belgrano a Flores; mae'r ddau bellach yn gymdogaethau'r ddinas. Rhoddodd gwelliant cyfansoddiadol 1994 ymreolaeth i'r ddinas, a dyna pam y cafodd ei henw ffurfiol "Dinas Ymreolaethol Buenos Aires" (Ciudad Autónoma de Buenos Aires.; Etholodd ei dinasyddion Bennaeth y Llywodraeth yn gyntaf ym 1996; cyn hynny, penodwyd y Maer yn uniongyrchol gan Arlywydd yr Ariannin.
Mae Buenos Aires Fwyaf (Gran Buenos Aires), sydd hefyd yn cynnwys sawl rhanbarth Talaith Buenos Aires, yn ffurfio'r bedwaredd ardal fetropolitan fwyaf poblog yn yr Americas.[3]
Roedd ansawdd bywyd Buenos Aires yn 91fed yn y byd yn 2018, ac yn yn un o'r goreuon yn America Ladin.[4][5] Yn 2012, hi oedd y ddinas yr ymwelwyd â hi fwyaf yn Ne America, a'r ddinas America Ladin mwyaf poblogaidd gan dwristiaid.[6]
Mae'n adnabyddus am ei bensaernïaeth eclectig Ewropeaidd[7] a'i fywyd diwylliannol, cyfoethog.[8] Cynhaliodd Buenos Aires y Gemau Pan Americanaidd 1af ym 1951 ac roedd yn safle dau leoliad yng Nghwpan y Byd FIFA 1978. Yn fwyaf diweddar, cynhaliodd Buenos Aires Gemau Olympaidd Ieuenctid yr Haf 2018 ac uwchgynhadledd G20 2018.[9]
Mae Buenos Aires yn ddinas amlddiwylliannol sy'n gartref i lawer o grwpiau ethnig a chrefyddol. Siaredir sawl iaith yn y ddinas yn ogystal â Sbaeneg, gan gyfrannu at ei diwylliant yn ogystal ag at y dafodiaith a siaredir yn y ddinas ac mewn rhai rhannau eraill o'r wlad. Mae hyn oherwydd i'r ddinas, a'r wlad yn y 19g, dderbyn miliynau o fewnfudwyr o bob cwr o'r byd, gan ei gwneud yn grochan amlddiwylliannol, lle mae sawl grŵp ethnig yn byw gyda'i gilydd. Felly, mae Buenos Aires yn cael ei ystyried yn un o ddinasoedd mwyaf amrywiol America.[10]