Gallia Aquitania

Gallia Aquitania
Math	Talaith Rufeinig
Prifddinas	Burdigala
Sefydlwyd	27 CC ;
Daearyddiaeth
Gwlad	Rhufain hynafol
Cyfesurynnau	44.837778°N 0.579444°W
	[golygwch ar Wicidata]

Roedd Gallia Aquitania yn dalaith o'r Ymerodraeth Rufeinig yn cynnwys y tiriogaethau sydd yn awr yn dde-orllewin a chanol Ffrainc. Prifddinas y dalaith oedd Mediolanum Santonum, (Saites heddiw), yna o'r 3g Burdigala (Burdeos). Ffiniau'r dalaith oedd Afon Loire i'r gogledd, Afon Garonne i'r dwyrain, mynyddoedd y Pyrenées i'r de a'r môr i'r gorllewin.

Roedd Gallia Aquitania gyda Gallia Lugdunensis a Gallia Belgica yn un o dair talaith a grewyd gan Augustus yn 27 CC er mwyn gweinyddu Gâl, oedd wedi ei choncro gan Iŵl Cesar rhwng 58 a 51.

Yn nes ymlaen, yng nghyfnod y Tetrarchiaeth, rhannwyd Galia Aquitania yn dair talaith lai: Aquitania Primera, Aquitania Secunda a Novempopulania. Tua dechrau'r 5g meddianwyd Aquitania Secunda a Novempopulania gan y Visigothiaid, ac yn 475 cipiasant Aquitania Primera hefyd. Yn y 6g daeth y diriogaeth yn rhan o deyrnas y Ffranciaid.

Taleithiau'r Ymerodraeth Rufeinig tua 120 OC