Math | melin, production structure, lle, technical monument |
---|---|
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
melin sy'n cael ei phŵer o'r gwynt yw melin wynt. Mae'r gwynt yn troi hwyliau'r felin, a gellir defnyddio'r egni i wahanol bethau, er enghraifft malu grawn, cynhyrchu trydan neu bwmpio dŵr. Defnyddir y term "melin wynt" fel rheol am y math traddodiadol ar felin. Cyfeirir at y math modern a ddefnyddir i gynhyrchu trydan fel tyrbin gwynt fel rheol, er bod yr egwyddor yr un fath.
Nid oes sicrwydd pa bryd nag ymhle y dyfeisiwyd y felin wynt gyntaf, ond gwyddys ei bod yn cael ei defnyddio yn yr hen Bersia yn nechrau'r cyfnod hanesyddol. Yn Ewrop, mae'r felin wynt yn ymddangos yng ngogledd-orllewin Ffrainc, Fflandrys a de-ddwyrain Lloegr tua'r flwyddyn 1000.
Mewn ardaloedd gwastad lle nad oes dim o dorri ar rym y gwynt y mae'r felin wynt fwyaf llwyddiannus. Yn Ewrop, mae'r Iseldiroedd yn arbennig o enwog am ei melinau gwynt. Ceir nifer fawr yn La Mancha yng nghanolbarth Sbaen hefyd. Yng Nghymru, roedd nifer fawr ohonynt ar Ynys Môn (g. Rhestr o felinau gwynt yn Ynys Môn). Dim ond un o felinau gwynt traddodiadol Cymru, Melin Llynnon ger Llanddeusant, Ynys Môn, sy'n dal i weithio.