Pren mesur

Pren mesur

Delwedd:Measurement unit.jpg, Ruler image.jpg
Enghraifft o:	categori o gynhyrchion
Math	metrological mechanism, stationery, offeryn mesur, straightedge, measuring tools & sensor
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Teclyn a ddefnyddir i dynnu llinell syth ac i fesur y llinell honno yw'r ffon fesur, y pren mesur, tâp mesur, riwler neu'r mesurydd. Fe'i defnyddir yn aml o fewn geometreg, lluniadu technegol, peirianneg ac adeiladu. Fel arfer mae gan y ffon fesur farciau ar ei hymyl a elwir weithiau'n "raddfa" er mwyn mesur hyd llinell neu ddau bwynt sydd ar wahân.

Hyd at y 1980au fe'i gwnaed o bren neu fetel, a gelwid y teclyn yn 'bren mesur'; yna daeth y teclyn plactig i'r farchnad, ond hyd yn oed yn 2018 mewn nifer o ysgolion, daliwyd i'w galw'n "bren mesur" neu weithiau'n "bren mesur plastig".

Mae hyd o 12 modfedd (30 cm) yn boblogaidd, hyd yn oed heddiw (2018), oherwydd fod ei faint yn hylaw, yn hawdd i'w gludo. Mewn ystafelloedd fel labordy, neu ddosbarth mathemateg, cedwid hefyd ffon fetr i fesur gwrthrychau mwy. Ceir ffyn 6 modfedd (15 cm) hefyd, gan y gellid eu cadw'n hwylus mewn poced neu gas pensiliau. Ar ddechrau'r 21g daeth mesuryddion laser i'r farchnad, i fesur pellter o wal i wal neu i darged milwrol ayb.^[1]

• 
  Teclyn efydd eurog o'r 206 CC – 8 OC, gyda'i hyd yn 1 Chi (23.1 cm (9.1 modf) o Tsieina.
• 
  Mesurydd plyg 2 m (6 tr 6 3⁄4 modf) y saer
• 
  Tâp mesur
• 
  Llun manwl o ffon fesur fetal

Ceir disgrifiadau o ffyn mesur yn llenyddiaeth yr henfyd, gan gynnwys y Beibl, law yn llaw, yn aml, gyda rhaff i fesur hyd hirach e.e. gan y pensaer.

1. ↑ "Steel Rule Has Pocket Clip For Use As A Depth Gauge", Popular Science, December 1935, t. 887 bottom right.