Back Afvalbestuur AF إدارة المخلفات Arabic Xestión de residuos AST Управление на отпадъците Bulgarian Paurusan ratik BJN আবর্জনা ব্যবস্থাপনা Bengali/Bangla Gestió de residus Catalan Renovation Danish Waste management English Rubmastrumado EO

Rheoli gwastraff

Rheoli gwastraff
Math o gyfrwngcangen economaidd, proses, disgyblaeth academaidd, safety Edit this on Wikidata
Mathcynaliadwyedd a rheolaeth amgylcheddol, ynni a pheirianneg amgylcheddol Edit this on Wikidata
Rhan oEuropean waste hierarchy Edit this on Wikidata
Yn cynnwyswaste minimisation, waste reuse, Ailgylchu Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae rheoli gwastraff neu waredu gwastraff yn cynnwys y prosesau a'r camau gweithredu sydd eu hangen i reoli gwastraff o'i gychwyn hyd at ei waredu'n derfynol.[1] Er enghraifft, gall hyn olygu'r camau rhwng person yn ei gartref yn penderfynu ym mha bin i roi paced gwasg o fisgedi, i'r lori ludw'n cyrraedd, ac yna'n mynd a'r maced i'r ffatri ailgylchu. Gall gynnwys casglu, cludo, trin a gwaredu gwastraff, ynghyd â monitro a rheoleiddio'r broses a'r cyfreithiau sy'n ymwneud â gwastraff, technolegau, a mecanweithiau economaidd.

Gall gwastraff fod yn solet, hylifol, neu nwyon ac mae gan bob math wahanol ddulliau o waredu a rheoli. Ceir pob math o wastraff, gan gynnwys gwastraff diwydiannol, biolegol, cartref, dinesig, organig, biofeddygol, ymbelydrol a gall gwastraff fod yn fygythiad i iechyd pobl.[2] Mae materion iechyd yn gysylltiedig drwy'r holl broses o reoli gwastraff. Gall materion iechyd godi hefyd yn uniongyrchol neu;n anuniongyrchol: yn uniongyrchol trwy drin gwastraff solet, ac yn anuniongyrchol trwy yfed dŵr, pridd a bwyd.

Stryd 3 milltir o ganol Reading, Lloegr

Cynhyrchir gwastraff gan[3] weithgaredd dynol, er enghraifft, echdynnu a phrosesu deunyddiau crai o'r Ddaear.[4] Bwriad rheoli gwastraff yw lleihau effeithiau andwyol y gwastraff ar iechyd dynol, yr amgylchedd, adnoddau/r blanedac estheteg.

Felly, nod rheoli gwastraff yw lleihau effeithiau peryglus ar yr amgylchedd ac ar iechyd pobl a;r ecosystemau byw. Mae'r rhan fawr o reoli gwastraff yn ymwneud â gwastraff solet trefol, sy'n cael ei greu gan weithgarwch diwydiannol, masnachol a chartref.

Nid yw arferion rheoli gwastraff yn unffurf ymhlith gwledydd (cenhedloedd datblygedig a gwledydd sy'n datblygu); gall rhanbarthau (ardaloedd trefol a gwledig), a sectorau preswyl a diwydiannol i gyd ddefnyddio dulliau gwahanol.[5]

Mae rheoli gwastraff yn briodol yn bwysig ar gyfer adeiladu dinasoedd cynaliadwy y gellir byw ynddynt, ond mae'n parhau i fod yn her i lawer o wledydd a dinasoedd sy'n datblygu. Canfu adroddiad fod rheoli gwastraff yn effeithiol yn gymharol ddrud, fel arfer yn cynnwys 20%-50% o gyllidebau dinesig. Mae gweithredu'r gwasanaeth dinesig hanfodol hwn yn gofyn am systemau integredig sy'n effeithlon, yn gynaliadwy ac yn cael eu cefnogi'n gymdeithasol.[6] Mae cyfran fawr o arferion rheoli gwastraff yn ymdrin â gwastraff solet dinesig (municipal solid waste (MSW)) sef y rhan fwyaf o'r gwastraff a grëir gan weithgarwch domestig, diwydiannol a masnachol.[7]

Yn ôl y Panel Rhynglywodraethol ar Newid Hinsawdd (IPCC), disgwylir i wastraff solat dinesig gyrraedd tua 3.4 Gt erbyn 2050; fodd bynnag, gall polisïau a deddfu leihau faint o wastraff a gynhyrchir mewn gwahanol ardaloedd a dinasoedd drwy'r byd.[8] Mae mesurau rheoli gwastraff yn cynnwys mesurau ar gyfer mecanweithiau techno-economaidd integredig[9] o economi gylchol, cyfleusterau gwaredu effeithiol, rheoli allforio a mewnforio[10][11] a dyluniad cynaliadwy gorau posibl y cynnyrch a gynhyrchir.

Yn yr adolygiad systematig cyntaf o'r dystiolaeth wyddonol ynghylch gwastraff byd-eang, ei reolaeth a'i effaith ar iechyd a bywyd dynol, daeth awduron i'r casgliad nad yw tua pedwerydd o'r holl wastraff trefol solat yn cael ei gasglu a bod pedwerydd arall yn cael ei gamreoli ar ôl ei gasglu, yn aml yn cael eu llosgi mewn tanau agored heb eu rheoli – sef bron i biliwn o dunelli’r flwyddyn o’u cyfuno. Canfuwyd hefyd yn y 2020au nad oedd gan bob un o'r meysydd blaenoriaeth "sylfaen ymchwil o ansawdd uchel", yn rhannol oherwydd absenoldeb "cyllid ymchwil sylweddol", y mae gwyddonwyr brwdfrydig ei angen yn aml.[12][13] Mae gwastraff electronig (e-wastraff) yn cynnwys monitorau cyfrifiaduron wedi'u taflu, mamfyrddau, ffonau symudol a gwefrwyr, cryno ddisgiau (CDs), clustffonau, setiau teledu, cyflyrwyr aer (air conditioners) ac oergelloedd. Yn ôl y Monitor E-wastraff Byd-eang 2017, roedd India'n cynhyrchu ~ 2 filiwn tunnell (Mte) o e-wastraff yn flynyddol ac yn bumed ymhlith y gwledydd cynhyrchu e-wastraff, ar ôl yr Unol Daleithiau, Gweriniaeth Pobl Tsieina, Japan a'r Almaen.[14]

  1. ↑ "United Nations Statistics Division – Environment Statistics". unstats.un.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 March 2017. Cyrchwyd 3 March 2017.
  2. ↑ "Editorial Board/Aims & Scope". Waste Management 34 (3): IFC. March 2014. doi:10.1016/S0956-053X(14)00026-9.
  3. ↑ Giusti, L. (2009-08-01). "A review of waste management practices and their impact on human health" (yn en). Waste Management 29 (8): 2227–2239. doi:10.1016/j.wasman.2009.03.028. ISSN 0956-053X. PMID 19401266. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0956053X09001275. Adalwyd 4 December 2020.
  4. ↑ "United Nations Statistics Division - Environment Statistics". unstats.un.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 December 2017. Cyrchwyd 3 March 2017.
  5. ↑ Davidson, Gary (June 2011). "Waste Management Practices: Literature Review" (PDF). Dalhousie University – Office of Sustainability. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 1 February 2012. Cyrchwyd 3 March 2017.
  6. ↑ "Solid Waste Management". World Bank (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 30 September 2020. Cyrchwyd 2020-09-28.
  7. ↑ "Glossary of environmental and waste management terms". Handbook of Solid Waste Management and Waste Minimization Technologies. Butterworth-Heinemann. 2003. tt. 337–465. doi:10.1016/B978-075067507-9/50010-3. ISBN 9780750675079.
  8. ↑ "Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change". www.ipcc.ch (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-04-05.
  9. ↑ Gollakota, Anjani R. K.; Gautam, Sneha; Shu, Chi-Min (1 May 2020). "Inconsistencies of e-waste management in developing nations – Facts and plausible solutions" (yn en). Journal of Environmental Management 261: 110234. doi:10.1016/j.jenvman.2020.110234. ISSN 0301-4797. PMID 32148304. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0301479720301699. Adalwyd 27 February 2021.
  10. ↑ Elegba, S. B. (2006). "Import/export control of radioactive sources in Nigeria". Safety and security of radioactive sources: Towards a global system for the continuous control of sources throughout their life cycle. Proceedings of an international conference (yn English). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 20 September 2021. Cyrchwyd 27 February 2021.CS1 maint: unrecognized language (link)
  11. ↑ "E –Waste Management through Regulations". International Journal of Engineering Inventions. https://www.researchgate.net/profile/Prem-Baboo/post/Comparison_of_e-waste_regulations_e-waste_regulations/attachment/59d6367979197b8077993e4b/AS%3A388818185277444%401469712887190/download/B0320614.pdf. Adalwyd 27 February 2021.
  12. ↑ "Health crisis: Up to a billion tons of waste potentially burned in the open every year". phys.org (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 January 2021. Cyrchwyd 13 February 2021.
  13. ↑ Cook, E.; Velis, C. A. (6 January 2021). "Global Review on Safer End of Engineered Life" (yn en). Global Review on Safer End of Engineered Life. http://eprints.whiterose.ac.uk/169766/. Adalwyd 13 February 2021.
  14. ↑ R. Dhana, Raju (2021). "Waste Management in India – An Overview" (yn English). United International Journal for Research & Technology (UIJRT) 02 (7): 175–196. https://uijrt.com/articles/v2/i7/UIJRTV2I70022.pdf. Adalwyd 21 June 2021.

Rheoli gwastraff

Dodaje.pl - Ogłoszenia lokalne