Tyrceg

Tyrceg

Enghraifft o'r canlynol	iaith naturiol, iaith fyw
Math	Western Oghuz
Label brodorol	Türkçe
Enw brodorol	Türkçe
Nifer y siaradwyr	82,231,620 (2021),[1]   5,870,300 (2021),[1]   79,526,830 (2020),[2]   79,400,000 (2019),[3]   78,527,240 (2012),[4]   71,435,850 (2006),[5]   5,670,300 (2020),[2]   350,000 (2006),[5]   380,300 (2006)[4]
cod ISO 639-1	tr
cod ISO 639-2	tur
cod ISO 639-3	tur
Gwladwriaeth	Bwlgaria, Cyprus, Gwlad Groeg, Twrci, Gogledd Cyprus
System ysgrifennu	Turkish alphabet
Corff rheoleiddio	Turkish Language Association
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Iaith a siaredir yn Nhwrci a chan leiafrifoedd yng ngwledydd eraill a fu'n rhan o Ymerodraeth yr Otomaniaid yw Tyrceg (hefyd: Twrceg). Mae'r iaith yn perthyn i gangen ddeheuol (Orghuz) o deulu'r ieithoedd Tyrcaidd, sydd yn ei dro yn gangen o'r ieithoedd Altaidd (sylwer bod anghytundeb ymhlith ieithyddion am berthynas Tyrceg â theuluoedd ieithyddol eraill).

Daeth yr iaith i'w diriogaeth bresennol yn Asia Leiaf, y Balcanau a'r Dwyrain Canol yn y 13g a'r 14g gyda goresgyniad y llwythau Tyrcaidd a fudodd o Ganolbarth Asia. Hyd at ddechrau'r 20g ysgrifennid Tyrceg yn yr ysgrifen Arabeg, ond yn 1929 fe'i newidiwyd ar orchymyn Mustafa Kemal Atatürk ac heddiw mae'n defnyddio gwyddor Rufeinig ac mae gramadeg yr iaith safonol wedi'i symleiddio a'i rheoleiddio'n sylweddol.

Yn ôl cyfrifiad Bwlgaria 2001, mae 762,516 o bobl yn siarad Tyrceg fel mamiaith ym Mwlgaria (9.6% o'r boblogaeth). Mae mwyafrif y siaradwyr Tyrceg yn byw yn ardaloedd Kardzhali (yn ne Bwlgaria) a Razgrad (yn y gogledd-ddwyrain). Tyrceg yw iaith y mwyafrif yn nwyrain Cyprus yn ogystal.

1. ↑ ^{1.0 1.1} https://www.ethnologue.com/language/tur/24.
2. ↑ ^{2.0 2.1} https://www.ethnologue.com/language/tur/23.
3. ↑ (yn en) Ethnologue (25, 19 ed.), Dallas: SIL International, ISSN 1946-9675, OCLC 43349556, Wikidata Q14790, https://www.ethnologue.com/, adalwyd 23 Ebrill 2022
4. ↑ ^{4.0 4.1} https://www.ethnologue.com/language/tur.
5. ↑ ^{5.0 5.1} (yn en) Ethnologue (25, 19 ed.), Dallas: SIL International, ISSN 1946-9675, OCLC 43349556, Wikidata Q14790, https://www.ethnologue.com/