Linux

Linux

Γενικά
Δημιουργοί	Λίνους Τόρβαλντς και κοινότητα
Ημερ. Δημιουργίας	17 Σεπτέμβριος 1991
Είδος	Unix-like
Διανομή
Έκδοση	6.7.6 (8 Ιανουάριος 2024)[1]
Λειτουργικά
Πυρήνας	Μονολιθικός (Πυρήνας Linux)
Αρχιτεκτονική	IA-32, MIPS, x86-64, UltraSPARC, DEC Alpha, RISC-V, PowerPC, ARM, s390, και άλλες (συνολικά 30)
Διαθέσιμο σε	Πολυγλωσσικό
Ανάπτυξη
Τύπος	Πυρήνας
Γραμμένο σε	Διάφορες γλώσσες προγραμματισμού (κυρίως C και Assembly)
Κατάσταση	Ενεργή
Άδεια χρήσης	Ποικίλες, κυρίως GNU General Public License, BSD License, Apache License, MIT License.
Σύνδεσμοι
Επίσημος ιστότοπος
kernel.org

Το Linux (Λίνουξ)^[2] ή GNU/Linux (Γκνου/Λίνουξ),^[3] είναι ένα λειτουργικό σύστημα που αποτελείται από ελεύθερο λογισμικό. Η χρήση του είναι παρόμοια με αυτή του Unix, αλλά όλος ο πηγαίος κώδικας του έχει γραφτεί από την αρχή ως ελεύθερο λογισμικό υπό την ελεύθερη άδεια χρήσης GNU General Public License.

Το Linux αναπτύχθηκε αρχικά για προσωπικούς υπολογιστές με βάση την αρχιτεκτονική Intel x86, αλλά από τότε έχει μεταφερθεί σε περισσότερες πλατφόρμες από οποιοδήποτε άλλο λειτουργικό σύστημα.^[4] Λόγω της κυριαρχίας του Android που βασίζεται στo Linux, το Linux, συμπεριλαμβανομένου του Android, είναι εγκατεστημένο σε περισσότερες συσκευές από όλα τα λειτουργικά συστήματα γενικής χρήσεως, από το Μάιο του 2022.^[5][6][7] Το Linux είναι το κορυφαίο λειτουργικό σύστημα στους διακομιστές (πάνω από το 96,4% των λειτουργικών συστημάτων από τους κορυφαίους του 1 εκατομμυρίου διακομιστές Ιστού είναι Linux).^[8] Επίσης ηγείται των μεγάλων συστημάτων (mainframe), και χρησιμοποιείται από όλους τους 500 ταχύτερους υπερυπολογιστές του κόσμου (από τον Νοέμβριο του 2017, έχοντας εκτοπίσει σταδιακά όλους τους ανταγωνιστές).^[9][10][11]Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται άνοδος του Linux και σε προσωπικούς υπολογιστές, χάρη στην πολύ καλύτερη υποστήριξη και συμβατότητα με τα διάφορα συστήματα και υπολογιστές απ' ότι στο παρελθόν, καθώς και την αναβαθμισμένη αισθητικά και χρηστικά λειτουργικότητα των διάφορων διανομών. Επίσης οι διανομές Linux είναι εξαιρετικά δημοφιλείς στα παλαιότερα ή μικρής επεξεργαστικής ισχύος μηχανήματα (όπως netbook^[12][13]), καθώς συχνά έχουν πολύ χαμηλότερες απαιτήσεις επεξεργαστικής ισχύος, μνήμης, και αποθηκευτικού χώρου σε σχέση με άλλα λειτουργικά συστήματα.

Το Linux συχνά προσφέρεται στο χρήστη σε διάφορες διανομές Linux. Χαρακτηριστικό των διανομών είναι η μεγάλη δυνατότητα παραμετροποίησης και επιλογής που προσφέρουν καθώς κάθε μια απευθύνεται σε διαφορετικό τύπο χρηστών. Ανάλογα με την φιλοσοφία που ακολουθεί κάθε διανομή μπορεί να δίνει μεγαλύτερη βάση στη φιλικότητα προς τον χρήστη, στις εφαρμογές πολυμέσων, την ευκολία παραμετροποίησης, απλότητα του συστήματος, μόνο ελεύθερο λογισμικό, χαμηλές απαιτήσεις σε πόρους, και άλλα.

Δημιουργός του πυρήνα Linux είναι ο Λίνους Τόρβαλντς, από το όνομα του οποίου προήλθε και η ονομασία Linux. Ο Τόρβαλντς άρχισε να αναπτύσσει ένα αρχικό πυρήνα το 1991 χρησιμοποιώντας κώδικα από το ακαδημαϊκό λειτουργικό σύστημα MINIX του Άντριου Τανενμπάουμ, το οποίο και ανέπτυξε ανεξάρτητα και κατόπιν υιοθέτησε τα προγράμματα και βιβλιοθήκες του λειτουργικού συστήματος GNU του Ρίτσαρντ Στόλλμαν. Πάνω στον αρχικό πυρήνα του Τόρβαλντς έχουν εργαστεί χιλιάδες χρήστες, κοινότητες αλλά και εταιρείες. Λόγω της συνύπαρξης του πυρήνα Linux και του συστήματος GNU στο σχηματισμό του Linux ως λειτουργικό σύστημα, συχνά το σύστημα αυτό αναφέρεται ως GNU/Linux, όπως προτιμά το Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού.^[14][15]