Back Eris (dwergplaneet) AF (136199) Eris AN إريس Arabic إريس ARZ 136199 Eris AST Erida AZ (136199) Eris BAR Эрыс (карлікавая планета) BE Эрыс (карлікавая плянэта) BE-X-OLD Ерида (планета джудже) Bulgarian
Tiu ĉi artikolo estas pri la planedoido Eriso. Ankaŭ ekzistas artikolo pri la dio Eriso.
Eriso .svg){kind=small}
| |
| planedoido | |
.svg) astronomia simbolo
| |
 Eriso kaj ĝia luno Disnomio
| |
| nanplanedo • plutonoido • asteroido | |
|---|---|
| Aliaj nomoj | 2003 UB313 vd |
| Astronomia simbolo | vd
|
| Nomita laŭ | Eriso vd |
| Malkovro | |
| Malkovrinto | Michael E. Brown Chad Trujillo David L. Rabinowitz vd |
| Dato de malkovro | 21-a de oktobro 2003 vd |
| Loko de malkovro | Observatorio de la Monto Palomar vd |
| Orbitaj ecoj | |
| Asteroida familio | transneptuna objekto plutonoido vd |
| Granda duonakso - Periapsido - Apoapsido |
10 133,76 Gm (67,74 AU) vd 5 686,664 Gm (38,013 AU) vd 14 581,005 Gm (97,468 AU) vd |
| Discentreco | 0,43883 vd |
| Meza anomaliangulo | 205,384° vd |
| Klinangulo | 44,144° vd |
| Periodo | 557,55 jaroj vd |
| Longitudo de suprenira nodo |
35,905° vd |
| Argum. de periapsido | 151,687° vd |
| Fizikaj ecoj | |
| Diametro | 2 326 km vd |
| Rotacia periodo | 25,9 h vd |
| Atmosferaj kaj surfacaj ecoj | |
| Geometria albedo | 0,96 vd |
| Observaj ecoj | |
| Absoluta magnitudo | -1,1 vd |
| Videbla magnitudo | 18,7 vd |
Eriso (simbolo: .svg){kind=small}
,[1] oficiale 136199 Eris, antaŭe konata sub la provizora nomo 2003 UB313) estas disdiskano kaj la plej granda planedoido ("nana planedo"). Ĝi estis malkovrita en 2005 de Mike Brown, Chad Trujillo kaj David L. Rabinowitz.
Oni la objekton jam observis en la jaro 2003 kaj longe dubis ĉu fakte temas pri planedo. La 24-an de aŭgusto 2006 la Internacia Astronomia Unio finfine decidis ke ne temas pri planedo, sed pri planedoido.
Eriso havas diametron de 3000 km, iomete pli granda ol Plutono, kaj nun troviĝas je sun-distanco de 97 astronomiaj unuoj (ter-sun-distancoj). Ĝi do distancas de Suno ĉirkaŭ 2,5-oble ol Plutono; sed ĝia orbito estas tre elipsa, kaj ĝia sun-distanco forte varias.
La 13-an de septembro 2006 la Internacia Astronomia Unio donis al ĝi la oficialan nomon Eriso (nomo de la greka diino de la malharmonio), kaj al ĝia luno la nomon Disnomio (nomo de ŝia filino, kiu signifas "senleĝeco" en la greka lingvo). Antaŭe tiun objekton oni ofte nomis "Zeno".
- ↑ JPL/NASA (2015-04-22) What is a Dwarf Planet?. Alirita 2022-01-19 .