Jane Jacobs

Jane Jacobs
Persona informo
Jane Jacobs
Naskiĝo	4-an de majo 1916 (1916-05-04) en Skrantono
Morto	25-an de aprilo 2006 (2006-04-25) (89-jaraĝa) en Toronto
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Apopleksio vd
Lingvoj	angla vd
Loĝloko	Nov-Jorko • Toronto vd
Ŝtataneco	Kanado (1974–) Usono (–1974) vd
Alma mater	Scranton High School (en) Columbia University School of General Studies (en) vd
Profesio
Okupo	ĵurnalisto sociologo aŭtoro verkisto urbanizisto ekonomikisto vd
Laborkampo	Ĵurnalisto vd
Honorigoj Honorigoj  Oficiro de la Ordeno de Kanado  Ordeno de Ontario  Shaughnessy Cohen Prize for Political Writing (en) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Jane JACOBS ([prononcu: Ĝejn Ĝejkabz]; naskiĝis Butzner, la 4-a de majo 1916 en Scranton, Pensilvanio – la 25-a de aprilo 2006 en Toronto, Ontario, Kanado) estis usona - kanada aŭtoro, ĵurnalisto kaj lokaktivulo ^[1][2][3].

Ŝi estas inter la plej famaj verkistoj pri urboplanado en la okcidenta mondo. Jacobs estis konata pro ŝia publika aktivismo kontraŭ planado kaj konstrufiaskoj. En ŝiaj artikoloj ŝi kritikis la antaŭurbiĝajn tendencojn de la usona urbeco, la apartigon de uzoj (Zonigo), la instigon al la uzo de privataj aŭtoj kaj la rezultan malkreskon en la denseco de grandurboj. Tiuj tendencoj, Jacobs asertis, kondukas al la disrompiĝo de urbaj komunumoj, al urba fremdiĝo kaj kiel rezulto al la plimalboniĝo de persona sekureco kaj la vivokvalito en la urba areo. Laŭ ŝia opinio, bonaj urboj estas urboj kie ekzistas interagoj inter homoj surstrate kaj ekzistas prefero por piedirantoj, biciklantoj kaj publika transporto super privataj aŭtoj. Ofta temo en ŝia laboro estis la demando, ĉu oni konstruas urbojn por homoj aŭ por aŭtoj? ^[4]

Notindas, ke Ŝia fratino estis la aktiva Esperantistino Elizabeth Manson (1910-1993). Jane Jacobs loĝis kun sia pli aĝa fratino plurajn jarojn kiam ŝi alvenis al Novjorko. Jane Jacobs loĝis en La Vilaĝo, populara, malnova, maldensa kvartalo apud la urbo centro de Novjorko ^[5]. Interalie, ŝi skribis pozitive pri tiu ĉi sperto. Ŝi ankaŭ opiniis favore pri la sendependeco de Kebekio.

La plej konata libro de Jane Jacobs estas The Death and Life of Great American Cities, kiu influis la debaton pri urboplanado. Ŝi kverelis kontraŭ urboplanado bazita sur la idealoj de Le Corbusier, kie nubskrapuloj kaj larĝaj aŭtovojoj puŝis piedirantojn subteren. Ŝi komencis popolan movadon kiu ĉesigis laŭplanan malkonstruon en Greenwich Village por fari lokon por aŭtovojo ^[6][7].

Laŭnome de ŝi estas la Jane Walks (piediraj urbaj ekskursoj) ^[8].

1. ↑ Douglas, Martin, "Jane Jacobs, Urban Activist, Is Dead at 89", The New York Times, 26 April 2006.
2. ↑ Jane Jacobs (en-US). Arkivita el la originalo je 2022-11-16. Alirita 2020-03-11 .
3. ↑ The death and life of Jane Jacobs critiques (angle) (24 May 2011). Alirita 2020-03-11 .
4. ↑ Jacobs, Jane. The Death and Life of Great American Cities. “If self-government in the place is to work, underlying any float of population must be a continuity of people who have forged neighborhood networks. These networks are a city's irreplaceable social capital. Whenever the capital is lost, from whatever cause, the income from it disappears, never to return until and unless new capital is slowly and chancily accumulated.”.
5. ↑ Laurence, Peter L.. (21 January 2016) Becoming Jane Jacobs. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-8122-4788-6. OCLC 911518358.
6. ↑ Wainwright, Oliver, "Street fighter: how Jane Jacobs saved New York from Bulldozer Bob", The Guardian, 30 April 2017. (en-GB)
7. ↑ (2011) “'This Board Has a Duty to Intervene': Challenging the Spadina Expressway through the Ontario Municipal Board, 1963-1971”, Urban History Review / Revue d'histoire urbaine 39 (2), p. 25–39. doi:10.7202/1003460ar. 144671198. 
8. ↑ "The places that mattered to Jane Jacobs".