Back Kasteel van Malbork AF قلعة مالبورك Arabic Malbork qalası AZ Kastil Malbork BAN Замак Мальбарк BE Замак у Мальбарку BE-X-OLD Орденсбург Мариенбург Bulgarian Kastell Malbork BR Castell de Malbork Catalan Malbork (hrad) Czech
|
Por samtitola artikolo vidu la paĝon Marienburg (apartigilo). |
| Kastelo Marienburg | ||||
|---|---|---|---|---|
| Monda heredaĵo | ||||
| ||||
| Lando |  Pollando
| |||
| Tipo | Kultura | |||
| Kriterioj | (ii) (iii) (iv) | |||
| Fonto | 847 | |||
| Regiono** | Eŭropo kaj Nordameriko | |||
| Geografia situo | 54° 2′ 23″ N, 19° 1′ 40″ O (mapo)54.03972222222219.027777777778Koordinatoj: 54° 2′ 23″ N, 19° 1′ 40″ O (mapo) | |||
| Registra historio | ||||
| Registrado | 1997 (21-a sesio) | |||
Geografia lokigo sur la mapo : Pollando
| ||||
| * Traduko de la nomo en la listo de la monda heredaĵo. ** Regiono laŭ Unesko. | ||||
La burgo Marienburg en la samnoma urbo, kiu ekde 1945 esperante nomatas Malborko, estas majstroverko de arkitekturo defenda kaj rezideja el la malfrua mezepoko. Ĝi estas Monda heredaĵo de Unesko, unu el dekkelkaj en nuna Pollando[1][2][3].
Ĝi estas la plej granda gotika brika fortikaĵo en la mondo kun la surfaco ĉirkaŭ 21 hektaroj kaj kun la suma kub-amplekso de pli ol kvaronmiliono da kubaj metroj, entute la plej granda brika konstruaĵo manfarita de homoj. Ĝi estas ordena fortikaĵo, kiu troviĝas 60 kilometrojn sudoriente de Dancigo / Gdansko ĉe la rivero Nogat, riverbuŝa disbranĉiĝo de la Vistulo, ĉe la urbo Marienburg, (pole: Malbork), kiu ekde 1945 denove apartenas al Pollando. Ekde 1309 ĝis 1454 la fortikaĵo estis sidejo de la ĉefordenestro de la ordeno de germanaj kavaliroj en la ordena ŝtato[4].
La 15-an de julio 1410, post la malvenko de la ordena armeo en la Batalo de Grunwald, la pola-litova armeo kun pola reĝo Ladislao la 2-a (Jogaila) / Władysław la 2-a sieĝis la ordenan fortikaĵon, tamen sen sukceso, kio savis la ekziston de la Ordeno. Pro la politik-ekonomia krizo en la ordena ŝtato okazis ribelo fare de la regatoj (en 1454) kaj rezulte de ĝi la enkorpigo al la Krono de la Regno de Pollando (Pola Reĝlando). En majo 1457 la ordenestro fuĝis de la kastelo Marienburg al Kenigsbergo, la ordene dungitaj soldatoj konkeris la kastelon kaj ekmarĉandis kun la pola reĝo Kazimiro la 4-a. De tiam, dum pli ol tri jarcentoj la regiono je la nomo Reĝa Prusio estis parto de la pola reĝlando kun multaj privilegioj por la loka germana loĝantaro[5].
Post la unua dispartigo de Pollando-Litovio en 1772, la regiono Reĝa Prusio kun la fortikaĵo iĝis parto de Prusio. Dum tiu periodo la kastelo servis kiel kazerno kaj stokejo. Tiam la kastelo estis grave ruinigita, tamen ĝi revenis al la perdita gotika formo danke al rekonstruo fine de la 19-a kaj komence de la 20-a jarcento fare de la arkitekto Conrad Steinbrecht [ŝtajnbreht].
La vasta fortikaĵo estas la plej granda brika konstruaĵo en Eŭropo kaj en la tuta mondo[6].
- ↑ Castle of the Teutonic Order in Malbork - UNESCO World Heritage Centre. Whc.unesco.org (1997-12-07). Alirita 2012-07-25 .
- ↑ "Castle of the Teutonic Order in Malbork", WHC-08/32.COM/8D, UNESCO, Paris, 22 May 2008.
- ↑ Castle of the Teutonic Order in Malbork, World Heritage Site. ID 847, jaro 1997 UNESKO, Eŭropo kaj Nordameriko
- ↑ Stephen Batchelor. (21-a de julio 2010) Medieval History For Dummies. John Wiley & Sons, p. 363. ISBN 978-0-470-74783-4.
- ↑ http://www.poniec.net/index.php?option=com_content&task=view&id=26&Itemid=45, As per Antoni Eckstein, History of Poniec, published in "Roczniki Historyczne", v.II, p.92 of IH PAN (Institute of History, Polish Academy of Science), 1926
- ↑ C. Steinbrecht, Schloss Marienburg in Preussen, Berlin, 1894