Back تناميات Arabic تناميات ARZ Tinamidae AST Egudo (Tinamidae) AVK Tinamular AZ Тинамуви Bulgarian Tinamou BR Tinamús Catalan Tinamidae CEB Tinamy Czech
 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Granda tinamo, Tinamus major
| ||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||
| ||||||||||
| Tinamidae G.R. Gray, 1840 | ||||||||||
 | ||||||||||
Specioj
| ||||||||||
|
Crypturellus | ||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||
Tinamo estas neotropisa grupo de birdoj de la familio de Tinamedoj, kiu havas en si ĉ. 47 speciojn en 9 genroj, 2 subfamilioj, 1 familio kaj 1 ordo. Ili loĝas en tuta Sudameriko ekde Patagonio ĝis Centrameriko kaj Meksiko. De gondvana origino, la Tinamoformaj birdoj estas malproksime parencaj al la Strutoformaj, inter kiuj estas la neflugaj struto, emuo, kaj apterigo. Kune kun la Strutoformaj birdoj la Tinamoformaj konsistigas la paleognatojn (Paleognathae - malnov-makzeluloj), kontraste al plejparto de modernaj birdoj en la branĉo de la neognatoj (Neognathae - nov-makzeluloj). Ili estas el plej malnovaj birdogrupoj.
La vorto "tinamo" devenas el kariba termino por tiuj birdoj, nome tinamu.[1]
La plej granda parto de la tinamoj estas apartiĝemaj birdoj kiuj kaŝiĝas ene de fermaj kaj malhelaj arbaroj, do, ili ne estas tre konataj. Aliaj loĝas en ne tiom kaŝaj regionoj kiel en Meksiko, do ili estas pli konataj; sed eĉ tiuj estas singardemaj. Ili estas ĝenerale sedentaj, surgrunde loĝantaj kaj, kvankam ne neflugaj, se eble ili evitas flugon favore al kaŝiĝo aŭ al elkuro for el danĝero. Ili troviĝas en vario de habitatoj, game el duonaridaj alpaj herbejoj al tropikaj pluvarbaroj. La du subfamilioj estas klare dividitaj laŭ la habitato, kaj tiele la Noturenoj rilatas al stepoj aŭ malferma kamparo, dum la Tinamenoj estas konataj kiel arbaraj tinamoj.
Kvankam kelkaj specioj estas tre komunaj, tinamoj estas timidaj kaj sekretemaj birdoj.[2] Ili estas aktivaj dumtage, kaj retiriĝas al ripozejoj nokte. Ili ĝenerale havas kamuflan plumaron, kaj maskloj kaj inoj estas similaj laŭ aspekto, kvankam la inoj estas kutime pli grandaj. Ili estas oportunemaj kaj ĉar temas pri tiom malsimilaj specioj, ili manĝas ĉion: ekde insektoj ĝis beroj, nome estas ĉiomanĝantoj, kiuj konsumas ampleksan varion de planta kaj animala manĝo el fruktoj kaj semoj al vermoj, insektoj kaj malgrandaj vertebruloj. Ili polvobaniĝas same kiel akvobaniĝas per starado sub forta pluvo. Ili estas plie aŭdataj ofte ol vidataj, kaj komunikiĝas per vario de oftaj, karakteraj alvokoj, ĉefe dum la reprodukta sezono.
Krom esceptoj, virtinamo havas teritorion kaj nestolokon dum la reprodukta sezono kaj venas serio da inoj, vizitas, kaj ovodemetas en la sama nesto. Inoj vagadas tra kelkaj teritorioj, pariĝas, kaj ovodemetas en la nestoj de la loĝantaj maskloj. Nestoj estas ĉiam surgrunde, kaŝitaj en vegetaĵaro aŭ inter rokoj. Tinaminoj demetas relative grandajn kaj belajn brilajn multkolorajn (tuj post demetado) ovojn. Tiuj estas kovataj de la maskloj dum periodo de 2–3 semajnoj. La idoj estas lertegaj frufrue; ekzemple ili povas kuri de kiam ili eloviĝas kaj sendependiĝas post tri semajnoj.
Tinamoj kaj ties ovoj havas multajn naturajn predantojn, el falkoj kaj vampiraj vespertoj al jaguaroj kaj gigantaj formikuloj. Ili estis ĉasataj ankaŭ etende de homoj kaj foje persekutataj kiel agrikultura plago. Tamen, la ĉefa minaco al ties populacioj devenas el habitatodetruo pro terklarigado kaj agrikultura disvolviĝo. Sep specioj estas listitaj kiel vundeblaj kaj aliaj sep kiel preskaŭ minacataj. Ili aperas en la mitologio de indiĝenoj ĉe ties teritorio. Ofte translokigitaj kaj facile breditaj en kaptiveco, ili neniam estis sukcese alhejmigitaj.