Trumpeto

Trumpeto estas la latuna blovinstrumento per kiu oni povas ludi la plej altajn notojn el ĉiuj aliaj latunaj. Persono kiu ludas trumpeton estas trumpetanto aŭ trumpetisto. Trumpeto estas farata el latuna pipoj en longa spiralo lastatempe plej ofte kun rektangula formo. Sonon povas fari la trumpetisto per zumado fare per la lipoj el buŝaĵo. La trumpetisto povas ŝanĝi la sonon per movado de klapoj (almenaŭ en lastaj jardekoj) kiuj devigas aeron tra pli longaj pipoj en formo de staranta ondo.

La korpo de la trumpeto konsistas ĉefe el cilindra tubo, nur la finaĵo estas konuseca sonfunelo. Por fari sonon oni blovas vibrigante la lipojn, kaj la vibradoj svingigas la aerkolonon en la tubo. Trumpeto estas tre laŭta instrumento, kaj la laŭteco dependas de la larĝeco de la sonfunelo: ju pli larĝa la funelo, des pli laŭta la tono.

Kiel signala aparato, trumpetoj havas tre longan historion, date reen ĝis almenaŭ la jaro 1500 a.K.; ili estis uzataj kiel muzikaj instrumentoj almenaŭ ekde la 15-a jarcento.^[1] Estas multaj tipoj de trumpetoj, plej ofte kiel transpona muzikinstrumento kun tuba longo de 1.48 m kaj ankaŭ plej ofte tri normalaj valvoj aŭ turnovalvoj. Ĉiu valvo pliigas la longon de la tubo kaze de uzado, tiele basante la tonon.

1. ↑ http://www.petrouska.com/historyofthetrumpet.htm kaj http://web.archive.org/web/20080608095025/http://www.petrouska.com/historyofthetrumpet.htm Arkivita la 2008-06-08, kaj titolo History of the Trumpet (laŭ la New Harvard Dictionary of Music), publikigita ĉe petrouska.com, alirita la 2014-12-17