Unesko

Unesko
faka institucio de Unuiĝintaj Nacioj interregistara organizaĵo
Komenco	16-an de novembro 1945
Antaŭe	Internacia Komitato pri Intelekta Kunlaboro vd
Geografia situo	48° 51′ 0″ N, 2° 18′ 22″ O (mapo)48.852.30611111Koordinatoj: 48° 51′ 0″ N, 2° 18′ 22″ O (mapo)
Sidejo	Place de Fontenoy, Parizo, Francio
Adreso	7, place de Fontenoy 75007 Paris
DEC
Unesko
Tipo	Faka organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj
Celo	edukado, scienco kaj kulturo
Estr(ar)o	Audrey Azoulay
Buĝeto	653 milionoj da dolaroj[1]
Lingvoj	angla, araba, ĉina, franca, hispana, rusa
Filioj	UNESCO Chair on Cyberspace and Culture (en) Irana Unesko-komisiono Uneska Instituto por Statistiko Scientific Committee on Problems of the Environment (en) Hylean Amazon Institute (en) vd
Posedatoj	The Symbolic Globe (en) Sidejo de Unesko vd
Premioj (1958)  Peabody Awards (en) vd
Ĝisdatigo	2017-12-10
Retejo	https://unesco.org
Twitter	https://twitter.com/unesco/
v • d • r

Unesko (Organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj por Edukado, Scienco kaj Kulturo^[2]) estas la eduka, scienca kaj kultura organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj. La Esperanta mallongigo naskiĝis el la mallongigo de la anglalingva nomo United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization kaj plene enradikiĝis en tiu formo^[3].

Unesko estis fondita la 16-an de novembro 1945. Ĝia antaŭaĵo estis la Internacia Komitato pri Intelekta Kunlaboro de la Ligo de Nacioj.

Ĝi havas centran oficejon en Parizo, Francio, kaj 73 sub-oficejojn en diversaj partoj de la mondo. Ĝia konstitucio adoptiĝis dum la Londona Konferenco en novembro de 1945 kaj efektiviĝis la 4-an de novembro 1946, kiam 20 ŝtatoj deponis akceptilojn.

En 2017, Unesko havas 195 membro-ŝtatojn kaj 11 observantojn^[4].

Laŭ ĝia konstitucio, la ĉefa celo de Unesko estas kontribui al paco kaj sekureco en la mondo per kunlaborado inter nacioj per edukado, scienco, kulturo kaj komunikado por antaŭenigi universalan respekton por justeco, por la regado de juro, kaj por homaj rajtoj, fundamentaj liberecoj kaj toleremo, kiuj estas konfirmitaj por la popoloj de la mondo, sendepende de raso, sekso, lingvo, aŭ religio, laŭ la Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj. Unesko ankaŭ kontribuas al daŭripova disvolviĝo kaj protektado de endanĝerigitaj lingvoj^[5].

Konservi, revigligi kaj antaŭenigi lingvan diversecon en la mondo estas en la kerno de la misio de Unesko, en la pli larĝa perspektivo antaŭenigi daŭripovvan evoluigon, fortigo de paco kaj repacigon en socioj^[6].

1. ↑ france « ONU : l'Unesco, la “conscience de l'humanité” (4/7) » en LesEchos.fr
2. ↑ https://en.unesco.org/sites/default/files/2017-2-esperanto.pdf
3. ↑ http://vortaro.net/#unesko
4. ↑ « Member States » en la retejo de Unesko
5. ↑ (fr) Acte constitutif de l'Unesco arkivo, UNESKO
6. ↑ (fr) Parlez-nous de votre langue : Participez à la construction de l'Atlas mondial des langues de l'UNESCO, Unesco, la 20-an de Septembro 2021, alirita la 17-an de februaro 2022.