Back Salpetersuur AF حمض النتريك Arabic Ácidu nítrico AST Nitrat turşusu AZ نیتریک اسید AZB Азотная кіслата BE Азотавая кісьля BE-X-OLD Азотна киселина Bulgarian নাইট্রিক অ্যাসিড Bengali/Bangla Trenkenn nitrek BR
| Azido nitriko | |
|---|---|
 | |
 | |
| Formula kimikoa | HNO3 |
| SMILES kanonikoa | [N+(=O)(O)[O-]&zoom=2.0&annotate=none 2D eredua] |
| MolView | [N+(=O)(O)[O-] 3D eredua] |
| Konposizioa | oxigeno, Nitrogeno eta hidrogeno |
| Base konjokatua | Nitrato |
| Mota | mineral acid (en)  , nitrogen oxoacid (en) eta monoprotic acid (en) |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,5 g/cm³ (77 ℃) |
| Errefrakzio indiziea | 1,397 |
| Azidotasuna (pKa) | −1,64 |
| Momentu dipolarra | 2,17 D |
| Fusio-puntua | −42 ℃ −41,6 ℃ |
| Irakite-puntua | 83 ℃ (760 Torr) 83 ℃ (101,325 kPa) |
| Fusio-entalpia | 2,17 D |
| Formazio entalpia estandarra | −174,1 kJ/mol |
| Baporizazio entalpia | 39,1 kJ/mol |
| Lurrun-presioa | 48 mmHg (20 ℃) |
| Masa molekularra | 62,995643 Da |
| Erabilera | |
| Rola | lehergai eta strong acid (en) |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  0
3
0
|
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 5 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| Denbora laburreko esposizio muga | 10 mg/m³ (baliorik ez) |
| IDLH | 64,5 mg/m³ |
| Eragin dezake | nitric acid exposure (en) eta euri azido |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | GRYLNZFGIOXLOG-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 7697-37-2 eta 12507-77-6 |
| ChemSpider | 919 |
| PubChem | 944 |
| Reaxys | 3587310 |
| Gmelin | 48107 |
| ChEBI | 1576 |
| ChEMBL | CHEMBL1352 |
| NBE zenbakia | 2031 |
| RTECS zenbakia | QU5775000 |
| ZVG | 1370 |
| DSSTox zenbakia | QU5775000 |
| EC zenbakia | 231-714-2 |
| ECHA | 100.028.832 |
| MeSH | D017942 |
| RxNorm | 1311391 |
| KNApSAcK | C00050487 |
| UNII | 411VRN1TV4 |
| KEGG | D02313 |
Azido nitriko azido sendoa da, kaustikoa, eta energia handiko oxidatzailea (HNO3). Egoera garbian, likido koloregabea da. Uretan urtzen da, eta hainbat kontzentraziotan saltzen da merkatuan. 78 °C-an irakiten du. Argitan jartzean, likidoari kolore horixka ematen dion nitrogeno dioxidoa askatzen du; hortik datorkio batzuetan izaten duen kolorea.
Lehenago, azido sulfurikoa eta sodio nitratoa erreakzionaraziz lortzen zen: 2 NaNO3 + H2SO4 → Na2SO4 + 2 HNO3. Gaur egun, amoniakoaren oxidazio katalitikoaren bidez lortzen da, platinozko katalizatzaileak erabiliz. Ia metal denei erasotzen die. Argitan, lurrun arriskutsuak askatzen ditu, konposatu organikoak ukitzen baditu su hartzeko arriskua dago, eta giza gorputzeko azala eta muki-mintzak erretzen ditu. Ongarriak, plastikoak, koloregaiak, lehergaiak, sintesi-konposatu organikoak eta beste zenbait konposatu lortzeko ekoizteko erabiltzen da; metalurgian, mineralen flotazioan, eta erregai nuklearrak berriro prozesatzeko ere erabiltzen da.