Hestia

Hestia
Antzinako Greziako erlijioa
Ezaugarriak
Sexua	emakumezkoa
Bizitokia	Olympus (en)
Ikonografia	kettle (en) , Txerria eta Zalitzukia
Baliokideak	Vesta, Chantico eta Anuket
Domeinua	hearth (en) , sukaldaritza, sua, erretzea eta ostatua
Familia
Aita	Kronos
Ama	Rea
Anai-arrebak	Demeter, Hera, Hades, Poseidon eta Zeus

Greziar mitologian, Hestia^[1] (antzinako grezieraz Ἑστία Hestia), etxeko jainkosa da, edo, hobekiago esanda, etxeei beroa eta bizia ematen dien suarena. Bere gurtza, Tabiti eszitararen oso antzekoa zen, eta, bere baliokide erromatarra, Vesta izango zen, erromatarrek honi egiten zioten gurtza, greziarrek Hestiari egiten ziotenaren ezberdina zen arren.

Kronos eta Reak izan zuten lehen seme-alaba izan zen, eta bere aitak, jaio zenean jan zuen lehena. Poseidonek eta Apolok maitatu zuten arren, Zeusen buruaren gainean, betirako birjina geratuko zela zin egin zuen, jainkoen erregeak, honen trukean, etxe guztien toki nagusiak eta sakrifizio publiko guztien lehen biktima eman zizkiolarik, bere ezezkoarekin, jainkoen arteko lehen lehia bat eragozteko.

Etxea eta familiaren jainkosa bezala, Hestia Olinpotik ia irten ere ez zen egiten, eta ez zen sekula gizakien eta jainkoen leihetan sartzen, ondorioz, paradoxikoki, istorio mitologikoetan gutxi agertzen delarik, lehenik greziar erlijioko eta ondoren erromatarreko jainkosa garrantzitsuenetako bat izan arren. Garrantzi hau azaltzen duen adibidea, ofrendak egiten zizkioten lehen jainkosa Hestia zela da, baita Zeusen aurretik ere. Urte bete baino gutxiagoko txahalak sakrifikatzen zitzaizkion, bere birjintasunari erreferentzia eginez.

Ovidiok, Priapo, mozkorturik, jainko guztiak joan ziren jai batean, Hestia bortxatzen saiatu zen eskena bat kontatzen du, jai horren ondoren, lotan geratu zirelarik. Silenoren astoaren arrantzak, jainkosa esnatu zuen Priapo bere gainera zihoan une berean, korrika ihes egiteko haina denbora emanez eta eskena nahiko barregarria sortuz. Hala ere, litekeena da istorio hau, Lotis ninfak protagonizatutako eskena baten beranduagoko moldaketa latindar bat izatea.

Eskenak, ihes egiten zuena, Hestia izan beharrean, Priapo zela ere badio, jainkosa esnatu zenean, hau oihuka hasi baitzen, eta Priapok ihes egin zuen.

Tabitiren antza zeukan. Bere erromatar izena Vesta da, eta horrez gain, Fornax jainkosarekin baita identifikatzen da^[2]. ​

1. ↑ Euskaltzaindia. 82. araua. Grezia eta Erromako pertsonaia mitologikoak. .
2. ↑ Grupo Tempe. (1998). Los dioses del Olimpo. Alianza ISBN 84-206-3648-7. PMC 39392730. (Noiz kontsultatua: 2022-04-27).