Homero

Homero
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Ὅμηρος
Jaiotza	ezezaguna, K.a. IX. mendea
Herrialdea	Ionian League
Talde etnikoa	greziarra
Lehen hizkuntza	antzinako greziera
Heriotza	Ios, K.a. IX. mendea ( urte)
Familia
Ama	Kretheis
Hezkuntza
Hizkuntzak	antzinako greziera
Jarduerak
Jarduerak	poeta, autorea eta idazlea
Lan nabarmenak	ikusi Iliada Odisea Homeric epics (en)
Genero artistikoa	epopeia

Homero^[1] (antzinako grezieraz: Ὅμηρος, Hómēros; «bahitua» edo «jarraitzera behartuta dagoena»)^[2] K.a. VIII. mende amaierako aedo edo olerkari bat izan zen. Garai zaharretakoek «Poeta» (antzinako grezieraz: ὁ Ποιητής, ho Poiētḗs) ezizena eman zioten. Berak idatziak izango ziren mendebaldeko literaturako lehen bi lanak, Iliada eta Odisea.

Zaila da esatea Homero pertsonaia historiko bat edo eraikitako identitate bat ote den, pertsonaia kontzeptual bat, alegia, eta mendebaldeko literaturaren oinarri diren bi epopeien egilea ote den. Hortik datoz Homeroren auziari buruzko eztabaidak, nahiz eta aditu modernoen joera nagusia den asmatutako pertsonaia bat dela. Hala ere, Ioniako zenbait hiri (Kios, Esmirna edo Kolofon, besteak beste) aedoaren jaioterri aldarrikatzeko eztabaidan lehiatu ziren, eta tradizioak nortasuna eman zion, esanez behin eta berriro Homero itsua zela.

Homerok lehentasunezko leku bat dauka greziar literaturan, berak bakarrik irudikatzen baitu garai hartako genero epikoa: berari egozten zaizkio K.a. VI. mendeko Iliada eta Odisea, baita bi poema satiriko ere, Batrachomyomachia (antzinako grezieraz: Βατραχομυομαχία, «igelen eta arratoien borroka») eta le Margites (antzinako grezieraz: μάργος, «eroa»). Baita ere, Himno homerikoak ezagutzen dira, baina aditu askok zalantza egiten dute Homero ote den egilea.

K.a. VIII. mendean jada arkaikoa zen hizkuntza batean idazten du ―greziera joniarraren aldaera zahar batean― are eta arkaikoagoa testua behin betiko finkatu zenean, K.a. VI. mendean: hexametro daktilikoaren erabilerarekin lotzen da.

1. ↑ Euskaltzaindia. (1997). «Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak euskaraz emateko irizpideei buruzko erabakia» 76. araua.
2. ↑ (Frantsesez) Chantraine, Pierre. (2002). Dictionnaire étymologique de la langue grecque : histoire des mots. Paris: Klincksieck, 2. bol. 797. or. ISBN 978-2252032770. OCLC .263711725.