Narkotrafikoaren aurkako gerra Mexikon

Narkotrafikoaren aurkako gerra Mexikon
Mexikoko armada borroka batean, Apatzingán-en.
Data	Egun
Lekua	Mexikoko zenbait estatu: Kalifornia Beherea, Durango, Sonora, Oaxaca, Guerrero, Chihuahua, Michoacán, Tamaulipas, Nuevo León, Veracruz, Sinaloa, Coahuila, Jalisco, Nayarit, Zacatecas, Oaxaca ,San Luis Potosí, Morelos eta Sonora
Koordenatuak	19°25′N 99°09′W / 19.42°N 99.15°W / 19.42; -99.15
Gudulariak
Mexiko Mexikoko Indar Armatuak Mexikoko Polizia Federala Mexikoko estatuetako poliziak eta udaltzaingoak Mexikoko Fiskaltza Nagusia CISEN Sinaloako kartela Golkoko kartela Juarezko kartela Tijuanako kartela La Barredora kartela Los Zetas kartela La Familia kartela Beltran-Leyva kartela
Indarra
270.000 soldadu 35.000 polizia federal 100.000

Narkotrafikoaren aurkako gerra deitzen zaio Mexikoko droga-kartelek (El Narco gazteleraz), elkarren aurka lurraldea kontrolatzeko, eta Mexikoko gobernuaren aurka daukaten gatazka armatuari. Mexikoko droga-kartelak hainbat hamarkadatan zehar aritu badira ere, boteretsuago bilakatu dira Kolonbiako Cali eta Medellingo kartelak 1990eko hamarkadan makaldu zirenetik. Egun, Mexikoko kartelek menderatzen dute AEBetako drogen merkatu ilegala^[1] . Zenbait karteletako buru atzemanda, batik bat Tijuanako eta Golkoko karteletan, bortizkeria areagotu da, kartelak borrokan hasi baitira haien artean drogako bideak AEBetarantz beren mendean izateko.^[2]

Felipe Calderón Mexikoko presidentetzara iritsitakoan, 2006ko abenduan, hasi ziren segurtasun indarrak -Polizia Federala eta armada- erabiltzen drogen trafikoa Mexikotik indarrez erauzteko. 2010era arte, 30.000 hilketa zerrendatu dira gerra horretan, haietako asko Ciudad Juarezen (Chihuahuako estatuan) eginak. Estatistika horretan, Estatuko indar armatuen eta droga-kartelen taldeko kideez gain, drogei loturik ez ziren zibilak, gazteak, haurrak eta kazetariak sartzen dira.

Mexikoko gobernuak drogen trafikoko taldeen kontra hartutako bideak kritika ugari jaso ditu. Eskubide zibilen aldeko hainbat elkartek adierazi dute armada kaleetara ateratzean giza eskubideen urraketak ugaldu direla^[3].

1. ↑ Cook, Colleen W., ed. "Mexico's Drug Cartels" (PDF). CRS Report for Congress. Congresional Research Service. p. 7. [1]. 2009-08-09an begiraturik.
2. ↑ Sullivan, Mark P., ed. "CRS Report for Congress" (PDF). Mexico - U.S. Relations: Issues for Congress. Congresional Research Service. or. 2, 13, 14. [2]. 2009-04-01ean begiraturik.
3. ↑ De Ávila, José Juan: "La CNDH y especialistas alertan por abusos de militares en guerra al narco", CNN México, 2010eko martxoaren 15ean, 2010eko martxoaren 23an begiratua.