Pirinioak

Pirinioak
Datu orokorrak
Mendirik altuena	Aneto
Garaiera	3.404 m
Mota	mendikate
Luzera	491 km
Azalera	19.000 km²
Eponimoa	Pirene
Geografia
Koordenatuak	42°40′N 1°00′E / 42.67°N 1°E / 42.67; 1
Honen parte da	Alpetar gerrikoa
Kokapena	Europako hego-mendebaldea
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	Metropolitar Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Geologia
Material nagusia	Arroka metamorfiko
Garaia	Eozeno Paleozoiko Mesozoiko

Pirinioak, Pirinio mendiak^[1] edo, Ipar Euskal Herrian, Bortuak^[2][3] (antzina euskaraz Auñamendiak^[4]) Iberiar penintsularen eta Europako kontinentearen artean kokatutako mendikatea da. 415 kilometrotan zehar hedatzen da mendebaldeko Bizkaiko golkotik (Ozeano Atlantikoan) sortaldeko Creusko lurmuturrera (Mediterraneo itsasoan), eta erdialdean 150 kilometroko zabalera du. Gailurrik altuena Aneto mendia da, 3.404 metro garai dena. Mendebaldeko muturrean dago Euskal Herria.

Iparraldeko isurialdean, Akitania, Languedoc-Roussillon eta Erdialdeko Pirinioak eskualdeetan zehar hedatzen da. Hegoaldekoan, Hego Euskal Herria, Aragoi eta Katalunia zeharkatzen ditu. Andorrako estatu txikia Pirinioetan kokatua dago, Kataluniaren ipar-mendebaldean parean.

Pirinioak zeharkatzen dituzten hiru ibilbide nagusi daude mendizaleentzat: GR10 iparraldeko magalean, GR11 hegoaldeko magalean eta Pirinioetako Ibilbide Garaia.

1. ↑ Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .
2. ↑ «Bortu» Euskaltzaindiaren Hiztegia. .
3. ↑ «Bortu» Orotariko Euskal Hiztegia. .
4. ↑ (Ingelesez) Ad Britannia: First Century Roman Invasion of Britain Book One Ad 23 to 52, Donald A. Walbrecht Ph.D., Trafford Publishing, 2016, 200 pages. The Vascones you'll meet in our Pirinioak or Auñamendiak mountains speak a language unlike the Iberian or Gallian Bascos. Although we've had extensive contacts with Roman traders since Republic times...