San Telmo su

San Telmo sua ekaitz elektrikoek sortutako eremu elektriko indartsu baten barnean koroi efektuko deskarga elektroluminiszentzia baten bidezko airearen ionizazioak eragindako suzko metereologia efektu bat da. Nahiz eta sua deitzen den, berez eguratsaren potentzial diferentzia elektriko handiak airearen apurketa dielektrikoaren 3 MV/m inguruko balorea gainditzearen ondorioz sortutako dentsitate eta tenperatura erlatiboki baxua duen plasma bat da.

Fenomeno edo gertakari honek San Erasmo Formiakoaren izena darama (Sanct' Elmo = San Telmo), itsasgizon eta nabigatzaileen santu zaindaria. Antzinaroan fenomeno hau ikusi ohi zutenek zorte txarreko iragarpena zela uste zuten. Halere, beste itsasgizon batzuk babes modukotzat jo eta euren santua zen Erasmo Formiakoaren omenez bere izena eman zioten.

Fisikoki dizdira urdin-zurixka da, batzutan su dirudi, sarritan masta, pinakulu eta teilatuetan zorrotada bikoitz eta hirukoitzetan agertuz.

San Telmo sua maiz itsasoko enbata edota ekaitz elektrikoetan zehar itsasontzietako mastetan ikus daiteke, egoera horretan, iparrorratza ere aldatzen zen, tripulazioaren desosegu handiagoa izateko. 1749an, Benjamin Franklinek izaera elektrikoa zuela modu zuzenean nabarmendu zuen. Hegazkin eta baloi gidatuetan ere jazo ohi da. Azken hauen egoera oso arriskutsua zen, hidrogenoz puzturik baitzeuden^{[ohar 1]}, su hartzeko arriskua zegoelarik.

Aipatu ohi denez, ekaitz elektrikoetan zehar ganaduaren adarretan ere agertu omen liteke, baita objektu zorrotzetan tornadoak jazotzerakoan ere, halere ez da tximist lobularra izeneko fenomeno berbera, nahiz eta biak Nahiz eta biak batera ager daitezkeen.
Aipuaren errorea: <ref> tags exist for a group named "ohar", but no corresponding <references group="ohar"/> tag was found