Numeri

Numeri (in Latynske namme dy't in oersetting is oan it Grykske Ἀριθμοί, Arithmoi, dat "Nûmers" of "Getallen" betsjut), yn it oarspronklike Hebriuwsk: במדבר, Ḇamidḇar ("Yn de Woastyn"), is it fjirde boek yn sawol de joadske as de kristlike Bibel. Yn 'e joadske Tenach falt it ûnder de Torah (de "Leare" of "Wet"); yn it Alde Testamint fan 'e kristlike Bibel falt it ûnder de Wet. Numeri beskriuwt hoe't de Israeliten nei fjirtich jier yn 'e woastyn omdoarme te hawwen einlik oan 'e grinzen fan it Unthjitten Lân fan Kanaän komme te stean. It boek is dêrmei de hichtepunt fan 'e úttocht út Egypte (beskreaun yn Exodus) en it ferbûn dat God mei de aartsfaars oangien wie (yn Genesis). Neffens de tradysje soe de profeet Mozes de skriuwer fan it boek wêze, mar út 'e tekst kinne bibelwittenskippers opmeitsje dat it pas nei de ein fan 'e Babyloanyske Ballingskip, yn 538 f.Kr., troch in preesterlike redigearring syn úteinlike foarm krigen hat. Dêrfoar wie der nei gedachten al iuwenlang oan wurke troch in opienfolging fan skriuwers. De âldste tekstlaach, dy't de Jahwist neamd wurdt, datearret mooglik út it regear fan 'e Israelityske kening Salomo, om 950 f.Kr. hinne. De earste folsleine Fryske oersetting fan Numeri stie yn 'e fertaling fan it Alde Testamint, fan dû. Geart Aeilco Wumkes en Eeltsje Boates Folkertsma, dy't yn 1943 útkaam.