Spoarwegen

Spoarwegen binne de ferfiermaatskippijen oer it treinspoar. It earste railferfier yn Fryslân wie

• Spoar fan Ljouwert nei Harns - 27 oktober 1863. Dêrnei folgen:
• Spoar fan Ljouwert nei Grins - 1 juny 1866
• Spoar fan Swol nei Meppel - 1 oktober 1867
• Spoar fan Meppel nei It Hearrenfean - 15 jannewaris 1868
• Spoar fan It Hearrenfean nei Ljouwert - 1 septimber 1868
• Spoar fan Meppel nei Grins - 1 maaie 1870
• Spoar fan Ljouwert nei Snits - 16 july 1883
• Spoar fan Snits nei Starum - 8 novimber 1885

Dit binne dan noch de haadspoaren yn Fryslân. Ljouwert-Swol is dûbelspoars, útsein in stik tusken Wolvegea en Stienwyk, en elektrifisearre. De oare stikken binne inkelspoar, dêr wurdt riden mei diesel-elektryske traksje. Op wurkdagen wurdt op alle linen foar it persoaneferfier in oeretsjinst riden, útsein Snits-Starum dêr't de frekwinsje leger is. It oantal stasjon en haltes, iepene foar persoaneferfier, bedroech yn Fryslân 18, net-rekkene de haltes Harns-Haven en Ljouwert-Achter de Hoven. Dizze lêste haltes waarden allinnich betsjinne foar reizgers nei en fan Flylân of Skylge of as stopplak foar inkele arbeiderstreinen. It reizgersferfier tusken Fryslân en it westen, yn eardere jierren foar in grut part ôfwikkele fia Snits - Starum - Inkhuzen, gie nei de spoaroanlis hast hielendal oer Amersfoart. Yn 1957 fertrokken fan de stasjons en haltes yn Fryslân ± 2.541.000 persoanen. Hjirfan hienen 1.521.000 harren bestimming binnen de provinsje. Yn it stasjon fan Ljouwert begûn hast 72% fan alle reizgers dy't binnen de provinsje bleaunen mei harren reis. Fan dejingen dy't fierder reizgen wie dat 50%.

Foar it frachtferfier (benammen de weinladings) steane neist de boppeneamde baanfakken noch oare iepen, nammentlik de eardere NTM-linen en dy fan de eardere Noard-Fryske Lokaalspoarwei Maatskippij. Dizze meirekkene binne der yn 1957 63 stasjons, haltes of 'los- en laadplakken' yn Fryslân. Yn 1957 krigen dizze 63 stasjons yn weinlading ± 580000 ton fracht; ± 210000 ton waard ferstjoerd. It oandiel fan it stasjon fan Ljouwert wie hjirfan 172000 ton oankomst en 99000 ton ferstjoering. Dêrneist ferfier de NS in soad 'stikguod', dêr't gjin gegevens oer bekend binne. Foar stikguod brûkt Van Gend & Loos yn Ljouwert mids fyftiger jierren in nije loads.