Back Rugkoorddiere AF Chordatiere ALS አምደስጌ AM Chordata AN حبليات Arabic حبليات ARY حبليات ARZ ক'ৰডাটা AS Chordata AST कर्डेटा AWA
 | Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann.
Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide. |
  | |
| Tréimhse ama | |
|---|---|
| Tacsanomaíocht | |
| For-ríocht | Holozoa |
| Ríocht | Animalia |
| Fíleam | Chordata William Bateson, 1885 |
.svg){kind=icon}
Is fíleam ainmhithe iad na Chordata (Gréigis: χορδωτά, khordota “le téad”) le nótacorda, néarthéad droma folamh, scoilteanna faraingeacha, endostíl, agus eireaball iar-anasach ar feadh cuid dá saolré ar a laghad. Ar bhonn tacsanomaíoch, áirítear san fhíleam an fo-fhíleam Vertebrata, lena n-áirítear mamaigh, éisc, amfaibiaigh, reiptílí agus éin; Tunicata, lena n-áirítear Salpidae agus Ascidiacea (Gaeilge: ascaidí); agus Cephalochordata, a chuimsíonn na hamfaibhioraigh (ar a dtugtar “lansógaigh” freisin). Tá baill den fhíleam Chordata siméadrach déthaobhach, bíonn céalóm agus córas imshruthaithe acu, agus léiríonn siad deighilt mheitiméireach.
Cuirtear Hemichordata ar aghaidh mar an ceathrú fofhíleam de chuid na gcordach, lena n-áirítear na Enteropneusta nó na péisteanna dearcáin, ach anois caitear leis de ghnáth mar fhíleam ar leith. Eisean chomh maith leis an bhfíleam Echinodermata, lena n-áirítear crosóga mara, cuáin mhara, súmairí mhara agus a bhfine, is ea gaolta is gaire na gCordach. Tá Cordaigh phrimitíbheacha, ó chomh luath leis an Tréimhse Chaimbriach, ar eolas againn.
Is grúpa ilghnéitheach é Chordata, atá oiriúnithe do líon mór nideog éiceolaíochta agus a rinne, i rith stair na héabhlóide, oiriúnuithe iontach, go háirithe chuig thimpeallachta agus atmaisféir an Domhain, ach chomh maith leis sin chuig timpeallachta uiscíochta nó amfaibiaigh. Thaispeáin na cordaigh go bhfuil cumas iontach acu le haghaidh féinrialúcháin agus eagrúcháin inmheánaigh, is féidir roinnt acu, mar shampla éin agus mamaigh, teocht an choirp a ardú agus a choinneáil tairiseach. Chuir na fachtóirí seo agus eile le haimpléiseachta an ghrúpa, a lig dóibh rialú níos a chur i bhfeidhm ar a gcuid imoibrithe meitibileach agus córais chasta neirbhísigh a fhorbairt.