Naoise

Naoise

Cineál	duine a d’fhéadfadh a bheith ficseanúil carachtar i miotaseolaíocht na nGael
Comhthéacs
I saothar	Deirdre and Naisi (en)
Dáta
Inscne	fireann
Muintir
Lánúin	Deirdre
Máthair	Ealbha
Athair	Uisneach
Daoine muinteartha	Conchúr mac Neasa

Sa Rúraíocht i Miotaseolaíocht na nGael, nia Chonchúir mhic Neasa rí na Uladh, agus leannán Dheirdre ba ea Naoise (Sean-Ghaeilge Naisi, Noíse nó Noisiu) mac Uisnigh. Tá sé luaite go háirithe sna scéalta Loingeas mhic Uisleann agus/ nó Oidheadh Chlainne Uisnigh.

Sa scéal úd, is leannán Naoise í Dheirdre, bean fhíorálainn a raibh dúil ag Conchúr inti. De bharr san, ba ghá do na leannáin, i dteannta le beirt deartháireacha Naoise, dul ar deoraíocht go hAlbain.

I ndeireadh na dála, chuir Conchúr ina luí orthu filleadh abhaile. Tharla roinnt míthapa as a chéile dóibh ar an slí, san áireamh geis curtha ar a gcosantóir Fearghas mac Róich, athair Dheirdre. Thugadar an chluas bhodhar do thuartha Dheirdre a tháinig faoin tairngreacht, agus i dteannta le feillbheart Chonchúir, d'iompaigh an scéal chun tubaiste.

Is é buaicphointe an scéil ná cath ag tigh na Craoibhe Deirge i nEamhain Mhacha. Básaíodh mic Uisnigh, ina measc Naoise agus a dheartháireacha Ainle agus Ardán, le buille amháin ó Mháine Lámhdhearg, mac rí na hIorua (nó le hÉogan mac Durthacht, ag brath ar fhoinse).

De bharr na n-eachtraí seo, bhí sé ina achrann dearg idir Ulaidh agus Connachta, cuireadh Conchúr agus a chlann as oidhreacht theideal Rí Uladh, agus scriosadh Eamhain Mhacha.