Plasma (estado da materia)

Plasma

Arriba: Os lóstregos e as luces de neon son xeradores habituais de plasma. Abaixo á esquerda: Unha lámpada de plasma, que ilustra algúns dos fenómenos plasmáticos máis complexos, como a filamentación. Abaixo á dereita: Un ronsel de plasma do Transbordador espacial Atlantis durante a reentrada na Atmosfera terrestre, vista desde a Estación Espacial Internacional.

En física e química, denomínase plasma (do latín plasma e do grego πλάσμα ‘formación’) ao cuarto estado de agregación da materia, un estado fluído similar ao estado gasoso pero no que determinada proporción das súas partículas están eléctricamente cargadas (ionizadas) e non posúen equilibrio electromagnético, por iso son bos condutores eléctricos e as súas partículas responden fortemente ás interaccións electromagnéticas de longo alcance.^[1] En certa forma e de maneira sintética, o plasma pódese caracterizar como un gas ionizado.

O plasma ten características propias que non se dan nos sólidos, líquidos ou gases, polo que é considerado outro estado de agregación da materia. O igual que o gas, o plasma non ten unha forma ou volume definido, a non ser que estea encerrado nun contedor. O plasma baixo a influencia dun campo magnético pode formar estruturas como filamentos, raios e capas dobres.^[2] Os átomos deste estado móvense libremente; canto máis alta é a temperatura máis rápido se móven os átomos no gas, e no momento de chocar a velocidade é tan alta que se produce un desprendemento de electróns.^[3]

Quentar un gas pode ionizar as súas moléculas ou átomos (reducindo ou incrementado o seu número de electróns para formar ións), converténdoo nun plasma.^[4] A ionización tamén pode ser inducida por outros medios, como a aplicación dun forte campo electromagnético mediante un láser ou un xerador de microondas, e é acompañado pola disociación dos enlaces covalentes, se están presentes.^[5]

O plasma é o estado de agregación máis abundante no Universo, e a maior parte da materia visible atópase en estado de plasma, a maioría do cal é o enrarecido plasma intergaláctico (particularmente o centro de intracúmulos) e nas estrelas.^[6][7] O plasma asóciase principalmente coas estrelas.^[8]

1. ↑ "Plasma". Consultado o 7 de outubro de 2022. 
2. ↑ Serway, R. A.; Faughn, J.S. (2004). Fundamentos de física 2 (6a ed.). Cengage Learning Editores. p. 3. ISBN 9789706863812. Consultado o 7 de outubro de 2022. 
3. ↑ Bittencourt, pp. 1-2.
4. ↑ Luo, Q-Z; D'Angelo, N; Merlino, R. L. (1998). "Shock formation in a negative ion plasma" (PDF) 5 (8). Department of Physics and Astronomy. Consultado o 7 de outubro do 2022. 
5. ↑ Sturrock, Peter A. (1994). Plasma Physics: An Introduction to the Theory of Astrophysical, Geophysical & Laboratory Plasmas. Cambridge University Press. ISBN 0521448107. 
6. ↑ Asegúrase ocasionalmente que máis do 99% da materia no universo visible é plasma. Véxase, por exemplo, D. A. Gurnett, A. Bhattacharjee (2005). Introduction to Plasma Physics: With Space and Laboratory Applications. Cambridge, UK: Cambridge University Press. p. 2. ISBN 0521364833.  e K Scherer, H Fichtner, B Heber (2005). Space Weather: The Physics Behind a Slogan. Berlin: Springer. p. 138. ISBN 3540229078. Esencialmente, toda a luz visible do espazo vén das estrelas, que son plasmas cunha temperatura tal que emiten fortemente radiación en lonxitudes de onda visibles. Con todo, a maioría da materia ordinaria (ou bariónica) no universo atópase no espazo intergaláctico, que é tamén un plasma, pero moito máis quente, así que emite radiación primeiramente como raios X. O consenso científico actual é que ao redor do 95% da densidade de enerxía total no universo non é plasma ou calquera outra forma de materia ordinaria, senón unha combinación de materia escura fría e enerxía escura. 
7. ↑ Chu, P.K.; Lu, XinPel (2013). Low Temperature Plasma Technology: Methods and Applications. CRC Press. p. 3. ISBN 978-1-4665-0990-0. 
8. ↑ Piel, A. (2010). Plasma Physics: An Introduction to Laboratory, Space, and Fusion Plasmas. Springer. pp. 4–5. ISBN 978-3-642-10491-6. Arquivado dende o orixinal o 5 de xaneiro de 2016.