Back Рио-де-Жанеиро AB Rio de Janeiro ACE Рио-де-Жанейро ADY Rio de Janeiro AF Rio de Janeiro ALS ሪዮ ዴ ጃኔይሮ AM Rio de Janeiro AN Rio de Janeiro ANG ريو دي جانيرو Arabic ريو دي جانيرو ARY
Rio de Janeiro | |
|---|---|
| Município do Rio de Janeiro Ti Munisipalidad iti Rio de Janeiro | |
 Manipud ti ngato, nga agpakanawan: Ni Kristo a Mangsubsubbot, Rio–Niterói bridge, Pusod tiiti ili manipud idiay Luek ti Guanabara, Estadio ti Maracanã , Sugarloaf sagayad a karro, ti bangketa iti Aplaya ti Copacabana, ken ti pakaimatangan ti siudad a naala manipud idiay Corcovado. | |
 Wagayway  Selio | |
| Parbo a nagan: Cidade Maravilhosa ("Ti Nakakaskasdaaw a Siudad") wenno Rio | |
 Lokasion idiay Estado iti Rio de Janeiro | |
  Rio de Janeiro Lokasion idiay Brasil | |
| Nagsasabtan: 22°54′30″S 43°11′47″W / 22.90833°S 43.19639°WNagsasabtan: 22°54′30″S 43°11′47″W / 22.90833°S 43.19639°W | |
| Pagilian |  Brasil |
| Rehion | Akin-abagatan |
| Estado |  Rio de Janeiro |
| Nabangon | Marso 1, 1565 |
| Gobierno | |
| • Kita | Mayor-konsilo |
| • Bagi | Prefeitura da Cidade do Rio de Janeiro |
| • Mayor | Eduardo Paes (PMDB) |
| Kalawa | |
| • Munisipalidad | 1,260 km2 (486.5 sq mi) |
| • Metro | 4,557 km2 (1,759.6 sq mi) |
| Kangato | manipud iti 0 aginggana ti 1,021 m (manipud iti 0 aginggan ti3,349 ft) |
| Populasion (2010) | |
| • Munisipalidad | 6,323,037 |
| • Ranggo | Maika-2 |
| • Densidad | 4,781/km2 (12,380/sq mi) |
| • Metro | 12,387,000 |
| Nagan dagiti umili | Carioca |
| Sona ti oras | UTC−3 (BRT) |
| • Kalgaw (DST) | UTC−2 (BRST) |
| Kodigo ti koreo | 20000-000 |
| Kodigo ti lugar | +55 21 |
| Website | City of Rio de Janeiro |
| Kita | Kultural |
| Kriteria | vi |
| Naidesignado | 2012 (Maika-36 a gimong) |
| Reperensia blng. | 1100 |
| Estado a Partido | Brasil |
| Rehion | Latin nga Amerika ken ti karibe |
Ti Rio de Janeiro (Brasiliano a Portuges: [ˈhi.u dʒi ʒaˈne(j)ɾu],[1] Karayan ti Enero), kadawyan a mmakunkuna a kas ti Rio,[2] ket isu ti kapitolio a siudad ti Estado iti Rio de Janeiro, ti maikadua kadakkelan a siudad ti Brasil, ken ti maikatlo a kadakkelan a metropolitano a lugar ken aglomerasion idiay Abagatan nga Amerika, nga adda dagiti agarup a 6.3 a riwriw a tatto iti uneg ti maitutop a siudad,[3][4] a makaaramid daytoy ti maika-6 a kadakkelan iti Kaamerikaan, ken ti maika-26 iti lubong.[5] Ti Rio de Janeiro ket nagbalin a nagbalayan ti Lugar a Tawid ti Lubong a nanaganan ti "Rio de Janeiro: Dagiti Ladawan ti Daga ti Carioca a nagbaetan ti Bantay ken ti Baybay," a kas inted babaen ti UNESCO idi 1 Hulio 2012 iti kategoria a Kultural a Ladawan ti Daga. Ti panagikeddeng ket naala babaen ti komite a tagtagikua ti organisasion. Ti panakaiyebkas ket naibaga idiay timpuyog iti San Petersburgo, Rusia.[6]
Ti siudad ket isu idi ti kapitolio ti Brasil para kadagiti gangani a dua a siglo, manipud idi 1763 aginggana idi 1815 idi las-ud ti Portuges a panawen ti panagkolonia, idi 1815 aginggana idi 1821 a aks ti kapitolio ti Nagkaykaysa a Pagarian iti Portugal, Brasil ken Algarves, ken idi 1822 aginggana idi 1960 a kas maysa anawaya a pagilian. Ti Rio ket naparboan ti nagan a Cidade Maravilhosa wenno "Nakakaskasdaaw a Siudad."
Ti Rio de Janeiro ket mangirepresenta ti maikadua a kadakkelan a GDP iti pagilian[7] (ken maika-30 a kadakkel iti lubong idia 2008),[8] nga adda ti nakarkulo ti agarup a R$ 343 bilion (IBGE/2008) (gangani US$ 201 bilion), ken daytoy ti kuartel dagiti dua a kangrunaan a kompania ti Brasil – ti Petrobras ken Vale, ken dagiti nangruna a kompania ti lana ken telepono idiay Brasil, ken ti pay kadakkelan apagyanan dagiti midia ken komunikasion a kompania iti Latin nga Amerika, ti Dagiti Globo nga Organisasion. Ti pagbalayan kadagiti adu nga unibersidad ken patakder, daytoy ti maikadua a kadakkelan a sentro ti panagsukisok ken panagrang-ay idi Brasil, a pakaidagupan ti agarup a 17% ti nailian a sientipiko a panagpataud – segun ti 2005 a datos.[9]
Ti Rio de Janeiro ket isu ti kaaduan a mabisbisita a siudad idiay akin-abagatan a hemisperio ket naamammoan daytoy para kadagiti masna a panakaidissona, dagiti karnabal a panagramrambak, samba, Bossa Nova, dagiti balneario nga igid ti baybay[10] a kas ti Barra da Tijuca, Copacabana, Ipanema, ken Leblon. Adda dagiti kadayegan a dulon a maipatinayon kadagiti igid ti baybay ket mairaman ti higante nga estatua ni Ni Kristo a Mangsubsubbot ('Cristo Redentor') idiay tuktok ti bantay Corcovado, a nainaganan daytoy a kas maysa kadagiti Baro a Pito a Siddaaw iti Lubong; bantay Sugarloaf (Pão de Açúcar) nga adda dagiti naisagayad a karrona; ti Sambódromo, ti maysa a permanente a naliniaan dagiti pagtugtugawan a kalsada ti pagparadaan a naus-usar iti laus-ud dagiti Karnabal; ken ti Maracanã nga Estadio, maysa kadagiti kadakkelan nga estadio ti putbol iti lubong. Ti 2016 a Kalgaw nga Olimpiada ket maitignayto idiay Rio de Janeiro, a daytoy ket mangmarka ti umuna a panangsangaili iti daytoy a pasamak ti siudad iti Abagatan nga Amerika.[11] Idi 12 Agosto 2012, iti 2012 a panakalpas a seremonia ti Kalgaw nga Olimpiada, ni Mayor Eduardo Paes ket nanagawat ti Wagayway iti Olimpiada, babaen ken ni Jacques Rogge, manipud iti Mayor ti Londres, a ni Boris Johnson. Ti Estadio Maracanã ti Rio ket mangisangailinto pay ti kinaudi a panagsalisal para iti 2014 Sangalubongan a Copa ti FIFA .[12] Ti Rio de Janeiro ket mangisangaili pay ti Sangalubongan nga Aldaw ti Katutubo intono 2013.[13]
- ^ Iti nadumaduma a kita ti Brasiliano a Portuges a naisasao idiay Rio de Janeiro, segun ti Larousse nga Ababa a Diksionario: Portuges-Ingles, 2008, p. 339 (a dagitipanakabalikas a "refletem a língua falada no Rio de Janeiro"). Ti Europeano a Portuges ti panakabalkas ket: [ˈʁi.u dɨ ʒɐˈnɐjɾu].
- ^ "Rio de Janeiro nga Alagaden ti Panagbaniaga". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-04-10. Naala idi 2012-08-15.
- ^ R.L. Forstall, R.P. Greene, ken J.B. Pick, "Ania kadagiti Kadakkelan? Apay a dagiti naipablaak a populasion para kadagiti kangrunaan nga urbano a lugar iti lubong ket adu unay ti paggiddiatanda" Naiyarkibo 2004-08-04 iti Wayback Machine, Komperensia ti Sunakbayan a Siudad, (Unibersidad ti Illinois iti Chicago, Hulio 2004) – Tabla 5 (p.34)
- ^ Aglomerasion a listaan ti Populasion ti Siudad. Populasion ti Siudad. Naala idi Hulio 30, 2009.
- ^ "Rio 2016". Rio 2016. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-12-27. Naala idi Marso 14, 2010.
- ^ "Rio de Janeiro: Dagiti Ladawan ti Daga ti Carioca a nagbaetan ti Bantay ken ti Baybay". UNESCO. Hulio 1, 2012. Naala idi 1 Hulio 2012.
- ^ "Posição ocupada pelos 100 maiores municípios em relação ao Produto Interno Bruto" (PDF). Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística (IBGE). Disiembre 16, 2008. Naala idi Disiembre 16, 2008.
- ^ "Dagiti 150 a kabaknanagan a siudad iti lubong babaen ti GDP idi 2005". Estadistika Dagiti Mayor ti Siudad. Marso 11, 2007. Naala idi Septiembre 8, 2008.
- ^ "Assessoria de Comunicação e Imprensa". Universidade Estadual de Campinas (Unicamp). Hunio 17, 2005. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-06-17. Naala idi Septiembre 8, 2008.
- ^ "Igid ti Baybay a Kultura ti Rio de Janeiro" Tayfun King, Fast Track, BBC World News (Septiembre 11, 2009)
- ^ "BBC SPORT , Olimpiada ,ti Rio ket mangientablada dagiti 2016 nga Ay-ayam ti Olimpiada". BBC News. Oktubre 2, 2009. Naala idi Oktubre 4, 2009.
- ^ "Rio de Janeiro quer sediar somente a final da Copa 2014". Terra Networks. Marso 26, 2010. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-04-07. Naala idi 2012-08-29.
- ^ "Dagiti Kinaudi a Paspasamak : Ti Papa bisitaenna ti WYD idiay Rio intono 2013, tinunton ti mayor". Katoliko a Kultura. 2011-08-02. Naala idi 2011-09-15.