Back Regter AF Richter ALS Chuez AN قاض Arabic قاضى ARZ Xuez AST Hakim (hüquq) AZ Суддзя BE Судзьдзя BE-X-OLD Съдия Bulgarian
Iudex est qui decernit utrum reus criminis accusatus innocens sit an non, aut lites civiles decernit. Sententia iudicis iudicium nominatur.
Antiquis temporibus, iudices aut magistratus rei publicae fuerunt (quorum summus in populo Romano praetor fuit) aut velut Athenis cives iudicando sorte destinati. Nostra vero aetate, iudices in magistratibus numerari non solent, ut quorum arbitrium legis tantum vinculis obstrictum neque ulli imperio subiectum ab omni parte liberum esse oporteat et integrum.
Veteres in Tartaro, ubi Rhadamanthys Minosque iudices essent, iudicium esse futurum de probis pravisque hominum factis narraverunt.
In Vetere Testamento iudicis voce nonnumquam verbum Hebraicum שופט redditur, qui est honos gubernatoris vel dictatoris similis (confer autem verbum Punicum שפט (sufes), et quo officio fungatur, qui in descriptione scuti Achillis apud Homerum in Iliade basileis appellentur).
In Novo autem Testamento praedicitur Iesum Christum olim esse iudicem hominum omnium venturum: "[deus] eo quod statuit diem, in qua iudicaturus est orbem in iustitia in viro [Iesu Christo], quem constituit, fidem praebens omnibus suscitans eum a mortuis" (Actus Apostolorum 17:31).
In certis causis, praecipue in civitatibus Anglo-Saxonibus, iudex distinguitur a iurata, duodecim hominibus hominum ex populo convocatis.