Iran

Republik Islam Iran
جمهوری اسلامی ایرانcode: fa is deprecated (Parsi)
*Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān*
Republik Islam Iran جمهوری اسلامی ایران (Parsi); Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān
Bendera	Lambang
	Cogan kata: ; استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی; Esteqlāl, Āzādi, Jomhuri-ye Eslāmi; (Untuk Kemerdekaan Kebebasan, Republik Islam)
	Lagu kebangsaan: سرود ملی جمهوری اسلامی ایران; Sorud-e Melli-ye Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān;
Ibu negara dan bandar terbesar	Tehran; 35°41′N 51°25′E / 35.683°N 51.417°E
Bahasa rasmi	Bahasa Parsi
Kumpulan etnik	61% Parsi; 16% Azerbaijanis; 10% Kurdi; 6% Bakhtiari; 2% Turkmen; 2% Baloch; 2% Arab; 1% lain-lain;
Kerajaan	Republik Islam
• Pemimpin Agung	Ali Khamenei (سید علی خامنه‌ای)
• Presiden	Masoud Pezeshkian (مسعود پزشکیان)
• Naik Presiden	Mohammad Reza Aref (محمدرضا عارف)
• Ketua Parlimen	Mohammad Bagher Ghalibaf (محمدباقر قالیباف)
• Ketua Hakim Negara	Gholam-Hossein Mohseni-Eje'i (غلامحسین محسنی اژه‌ای)
Badan perundangan	Majlis Perundingan Islam
Sejarah Penubuhan
• Empayar Media	s. 678 BC
• Empayar Achaemenid	550 BC
• Kerajaan Parthia	247 BC
• Empayar Sasan	224 AD
• Dinasti Buyid	934
• Safavid Iran	1501
• Dinasti Afsharid	1736
• Dinasti zand	1751
• Qajar Iran	1796
• Pahlavi Iran	15 December 1925
• Revolusi Islam	11 February 1979
• Perlembagaan Iran	3 December 1979
• perlembagaan Iran 1989	28 July 1989
Keluasan
• Jumlah	1,648,195 km2 (636,372 bt2) (17th)
• Perairan (%)	1.63 (as of 2015)
Penduduk
• Perkiraan 2019	83,183,741 (17th)
• Kepadatan	48/km2 (124.3/sq mi) (162nd)
KDNK (PPP)	2020
• Jumlah	▼ $1.007 trillion (18th)
• Per kapita	▼ $11,963 (66th)
KDNK (nominal)	2020
• Jumlah	▲ $611 billion (21st)
• Per kapita	▲ $7,257 (78th)
Gini (2018)	42.0; sederhana
HDI (2019)	▼ 0.783; tinggi · 70th
Mata wang	Rial Iran ریال ; (IRR)
Zon waktu	UTC+3:30 (IRST)
• Musim panas (DST)	UTC+4:30 (IRDT)
Format tarikh	yyyy/mm/dd (SH)
Arah memandu	kanan
Kod panggilan	+98
Kod ISO 3166	IR
DPT internet	.ir ; ایران.;

Iran (Parsi: ايرانcode: fa is deprecated Īrān) atau secara rasmi Republik Islam Iran (Parsi: جمهوری اسلامی ايرانcode: fa is deprecated , Jomhuriye Eslamiye Iran), juga dikenali sebagai Parsi di negara-negara barat, adalah sebuah negara di Asia Barat. Ia bersempadan dengan Armenia, Azerbaijan dan Turkmenistan di utara, Pakistan dan Afghanistan di sebelah timur, dan Turki dan Iraq di sebelah barat. Iran juga berkongsi Teluk Parsi dengan Kuwait, Iraq, Arab Saudi, Bahrain, Oman, Qatar dan juga Emiriah Arab Bersatu. Agama rasminya ialah Islam beraliran Syiah dan bahasa rasminya ialah Bahasa Parsi.

Iran merupakan sebuah negara yang menyimpan antara tamadun yang tertua di dunia. Berumur hampir 6000 tahun, Iran terletak di tengah-tengah benua Eurasia dan ini menjadikannya cukup penting dalam tamadun dunia kerana mempunyai kedudukan geografi yang strategik. Iran juga adalah ahli pengasas Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, Pertubuhan Persidangan Islam, Pertubuhan Negara-negara Pengeksport Petroleum dan Organisasi Kerjasama Ekonomi. Ia merupakan antara kuasa rantau yang terpenting di Asia Barat dan memainkan peranan yang penting dalam ekonomi dunia melalui simpanan minyaknya yang banyak. Nama Iran ini berkait rapat dengan Arya, dan bermaksud "Tanah Arya" dalam bahasa Parsi.

^ Sarkhosh Curtis, Vesta; Stewart, Sarah (2005), Birth of the Persian Empire: The Idea of Iran, London: I.B. Tauris, m/s. 108, ISBN 978-1-84511-062-8, Similarly the collapse of Sassanian Eranshahr in AD 650 did not end Iranians' national idea. The name 'Iran' disappeared from official records of the Saffarids, Samanids, Buyids, Saljuqs and their successor. But one unofficially used the name Iran, Eranshahr, and similar national designations, particularly Mamalek-e Iran or 'Iranian lands', which exactly translated the old Avestan term Ariyanam Daihunam. On the other hand, when the Safavids (not Reza Shah, as is popularly assumed) revived a national state officially known as Iran, bureaucratic usage in the Ottoman empire and even Iran itself could still refer to it by other descriptive and traditional appellations.
^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Andrew J. Newman 2006
^ "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Dicapai pada 11 October 2020.
^ "داده‌ها و اطلاعات آماری". www.amar.org.ir. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 March 2018. Dicapai pada 13 September 2017.
^ ^a ^b ^c ^d "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. International Monetary Fund. Dicapai pada 4 January 2020.
^ "GINI index (World Bank estimate)". Data.worldbank.org. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 February 2015. Dicapai pada 10 July 2021.
^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. m/s. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Dicapai pada 16 December 2020.

[Sarkhosh-1] Sarkhosh Curtis, Vesta; Stewart, Sarah (2005), Birth of the Persian Empire: The Idea of Iran, London: I.B. Tauris, m/s. 108, ISBN 978-1-84511-062-8, Similarly the collapse of Sassanian Eranshahr in AD 650 did not end Iranians' national idea. The name 'Iran' disappeared from official records of the Saffarids, Samanids, Buyids, Saljuqs and their successor. But one unofficially used the name Iran, Eranshahr, and similar national designations, particularly Mamalek-e Iran or 'Iranian lands', which exactly translated the old Avestan term Ariyanam Daihunam. On the other hand, when the Safavids (not Reza Shah, as is popularly assumed) revived a national state officially known as Iran, bureaucratic usage in the Ottoman empire and even Iran itself could still refer to it by other descriptive and traditional appellations.

[Andrew_J._Newman_2006-2] Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Andrew J. Newman 2006

[3] "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Dicapai pada 11 October 2020.

[amar.org.ir-4] "داده‌ها و اطلاعات آماری". www.amar.org.ir. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 March 2018. Dicapai pada 13 September 2017.

[IMFWEOIR-5] "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. International Monetary Fund. Dicapai pada 4 January 2020.

[Data.worldbank.org-6] "GINI index (World Bank estimate)". Data.worldbank.org. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 February 2015. Dicapai pada 10 July 2021.

[UNHDR-7] Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. m/s. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Dicapai pada 16 December 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]