Nisbah

Dalam matematik, nisbah ialah hubungan antara dua nombor yang menunjukkan berapa kali nombor pertama mengandungi nombor kedua. Sebagai contoh, jika semangkuk buah-buahan mengandungi 8 buah oren dan 6 buah lemon, nisbah oren kepada lemon adalah 8:6, yang boleh dipermudahkan kepada 4:3.

Nisbah ${\displaystyle a}$ kepada ${\displaystyle b}$ ditulis sebagai ${\displaystyle a:b}$. Nisbah boleh dipermudahkan dan diwakili dalam bentuk pecahan ${\displaystyle a/b}$. Kuantiti ${\displaystyle a}$ dipanggil sebagai anteseden manakala ${\displaystyle b}$ dikenali sebagai konsekuen.^[1]

Jika ${\displaystyle a}$ dan ${\displaystyle b}$ dalam nisbah ${\displaystyle a:b}$ mempunyai unit berlainan, ia dikenali sebagai kadar. Sebagai contoh, jika suatu kedai jual 13 gula untuk RM3, kadar gula ke duit adalah ${\displaystyle 13\,\mathrm {gula} :\mathrm {RM} 3}$ atau ${\displaystyle 13\,\mathrm {gula} /\mathrm {RM} 3}$. Jika nombor di penyebut pecahan adalah 1, kadar itu dikenali sebagai kadar seunit.^[2]

Sebagai contoh; ${\displaystyle 7\,\mathrm {km} /1\,\mathrm {jam} }$, ${\displaystyle \mathrm {RM} 56/1\,\mathrm {minggu} }$, ${\displaystyle 50\,\mathrm {kereta} /1\,\mathrm {bulan} }$.

Jika nisbah atau kadar dibanding antara satu sama lain dalam suatu persamaan, ia dipanggil sebagai kadaran. Sebagai contoh; ${\displaystyle 2/4=1/2}$.