Nombor neutron (simbol N; Jawi: نومبور نيوترون ) ialah bilangan neutron dalam nuklid.
Nombor atom (nombor proton) campur nombor neutron sama dengan nombor jisim: Z + N = A. Perbezaan antara nombor neutron dan nombor atom dikenali sebagai lebihan neutron: D = N − Z = A − 2Z.
Nombor neutron tidak ditulis secara eksplisit dalam notasi simbol nuklid, tetapi boleh disimpulkan kerana ia adalah perbezaan antara dua nombor sebelah kiri (nombor atom dan jisim).
Unsur | C: Karbon, tiada isotop khusus |
Isotop/Nuklid | 14 C: Karbon-14 secara khusus. |
Dengan nombor atom | 14 6C: Karbon-14. Tidak lebih khusus (karbon sentiasa mempunyai enam proton) tetapi mungkin lebih jelas. |
Nuklid yang mempunyai nombor neutron yang sama tetapi nombor proton yang berbeza dipanggil isoton. Perkataan ini dibentuk dengan menggantikan p dalam isotop dengan n untuk neutron. Nuklid yang mempunyai nombor jisim yang sama dipanggil isobar. Nuklid yang mempunyai lebihan neutron yang sama dipanggil isodiafer.
Sifat kimia terutamanya ditentukan oleh nombor proton, yang menentukan unsur kimia yang mana nuklid merupakan ahlinya; nombor neutron hanya mempunyai sedikit pengaruh.
Nombor neutron adalah kepentingan utama untuk sifat nuklear. Sebagai contoh, aktinid dengan nombor neutron ganjil biasanya boleh fisil atau dibelah (boleh dibelah dengan neutron perlahan) manakala aktinid dengan nombor neutron genap biasanya tidak boleh dibelah (tetapi boleh dibelah dengan neutron cepat).
Hanya 58 nuklid stabil mempunyai nombor neutron ganjil, berbanding 194 yang lain dengan nombor neutron genap. Kebanyakan unsur di alam semesta mempunyai isotop yang paling banyak ditemui secara semula jadi (paling melimpah) dengan bilangan neutron genap. Namun, terdapat beberapa pengecualian, apabila isotop dengan bilangan neutron ganjil adalah yang paling melimpah bagi unsur tersebut seperti berilium-9 (yang merupakan satu-satunya isotop berilium yang stabil), nitrogen-14 dan platinum-195.
Tiada nuklid yang stabil mempunyai nombor neutron 19, 21, 35, 39, 45, 61, 89, 115, 123, atau ≥ 127. Terdapat 6 nuklid stabil dan satu nuklid primordial radioaktif dengan nombor neutron 82 (82 ialah nombor neutron dengan nuklid paling stabil, kerana ia nombor ajaib): barium-138, lanthanum-139, serium-140, praseodimium-141, neodimium-142, dan samarium-144, serta nuklid primordial radioaktif xenon-136, yang mereput melalui proses beta berganda yang sangat perlahan. Kecuali 20, 50 dan 82 (ketiga nombor ini ialah nombor ajaib), semua nombor neutron lain mempunyai paling banyak 4 nuklid stabil (dalam kes 20, terdapat 5 nuklid stabil 36S, 37Cl, 38Ar, 39K, dan 40Ca, dan dalam kes untuk 50, terdapat 5 nuklid stabil: 86Kr, 88Sr, 89Y, 90Zr, dan 92Mo, dan 1 nuklid primordial radioaktif, 87Rb). Kebanyakan nombor neutron ganjil mempunyai paling banyak satu nuklid stabil (pengecualian ialah 1 (2H dan 3 He), 5 (9Be dan 10B), 7 (13C dan 14N), 55 (97Mo dan 99Ru) dan 107 (179Hf dan 180mTa)). Walau bagaimanapun, sesetengah nombor neutron juga mempunyai hanya satu nuklid stabil; nombor ini ialah 0 (1H), 2 (4He), 4 (7Li), 84 (142Ce), 86 (146Nd) dan 126 (208Pb), kes 84 adalah istimewa, kerana 142Ce secara teorinya tidak stabil kepada pereputan beta berganda, dan nuklid dengan 84 neutron yang secara teorinya stabil kepada kedua-dua pereputan beta dan pereputan beta berganda ialah 144Nd dan 146Sm, tetapi kedua-dua nuklid diperhatikan kepada pereputan alfa. (Secara teori, tiada nuklid stabil mempunyai nombor neutron 19, 21, 35, 39, 45, 61, 71, 83–91, 95, 96, dan ≥ 99) Selain itu, tiada nuklid dengan nombor neutron 19, 21, 35, 35, 45, 61, 71, 89, 115, 123, 147, ... adalah stabil kepada pereputan beta (lihat isobar stabil pereputan beta).
Hanya dua nuklid yang stabil mempunyai neutron yang lebih sedikit daripada proton: hidrogen-1 dan helium-3. Hidrogen-1 mempunyai nombor neutron terkecil, 0.