Senarai Presiden India

Presiden India ialah ketua negara India yang juga merangkumi panglima tertinggi Angkatan tenteranya. Walaupun Presiden diberi kuasa oleh Perlembagaan India, sebahagian besar jawatannya adalah peranan upacara dengan kuasa eksekutif pemerintah dilaksanakan secara de facto oleh Perdana Menteri.^[1] Jawatan Presiden juga dikenali sebagai Rashtrapati dalam bahasa Hindi, sebuah neologisme dari bahasa Sanskrit yang bermaksud "tuan dunia". Presiden dipilih oleh sebuah Badan Perwakilan Pemilih yang terdiri daripada anggota parlimen terpilih dalam Lok Sabha dan Rajya Sabha serta juga anggota Vidhan Sabha iaitu dewan legislatif negara.

Terdapat 14 presiden India sejak jawatan itu diperkenalkan pada tahun 1950 (tempoh semasa adalah 5 tahun). Jawatan presiden telah ditubuhkan semasa perisytiharan India sebagai sebuah negara republik dengan penggunaan perlembagaan India.^[2] Selain daripada tiga belas presiden, tiga pemangku presiden juga telah berkhidmat di pejabat untuk tempoh yang singkat. Varahagiri Venkata Giri menjadi Presiden pada tahun 1969 berikutan kematian Zakir Husain, yang meninggal dunia semasa berkhidmat. Giri telah dipilih sebagai Presiden beberapa bulan kemudian. Beliau merupakan satu-satunya orang yang memegang jawatan sebagai presiden dan pemangku presiden. Seorang presiden boleh terus berkhidmat untuk tempoh lima tahun, sepertimana yang dinyatakan dalam Perkara 56 Seksyen V Perlembagaan India. Dalam kes di mana jawatan presiden ditamatkan lebih awal atau semasa ketiadaan presiden, naib presiden memegang jawatan tersebut. Mengikut Perkara 70 Seksyen V, Parlimen boleh memutuskan bagaimana untuk melepaskan fungsi presiden di mana ini tidak mungkin, atau dalam sebarang kontingensi lain yang tidak dijangka.^[3] Rajendra Prasad yang merupakan Presiden pertama India ialah satu-satunya orang yang telah memegang jawatan ini selama dua penggal.

Tujuh presiden telah menjadi ahli sesebuah parti politik sebelum dipilih. Enam daripada mereka adalah anggota parti aktif Kongres Kebangsaan India. Parti Janata mempunyai seorang ahli, Neelam Sanjiva Reddy, yang kemudian menjadi presiden, beliau dilahirkan di Daerah Anantapur (kini Karnataka). Dua presiden, Zakir Husain dan Fakhruddin Ali Ahmed, telah meninggal dunia semasa tempoh perkhidmatan mereka. Naib Presiden mereka berfungsi sebagai pemangku presiden sehingga presiden baru seterusnya dipilih. Selepas kematian Zakir Husain, dua pemangku presiden memegang jawatan sehingga presiden baru, V. Gadis, telah dipilih. Varahagiri Venkata Giri, naib presiden Zakir Husain, ialah orang yang pertama menjadi pemangku presiden. Ketika Giri mengundurkan diri untuk mengambil bahagian dalam pilihan raya presiden, beliau telah digantikan oleh Mohammad Hidayatullah sebagai pemangku presiden.^[4] Presiden ke-12, Pratibha Patil, ialah wanita pertama untuk berkhidmat sebagai Presiden India, yang dipilih pada tahun 2007.^[5]

Presiden terkini ialah Droupadi Murmu, yang dipilih pada bulan Julai 2022.