Ad limina

Ad limina apostolorum of kortweg 'Ad Limina' is de sinds 1587 in de Rooms-Katholieke Kerk een bestaande verplichting dat elke diocesane bisschop op bepaalde tijden een bezoek aan Rome moet brengen. Aan het einde van de beraadslagingen worden er toespraken uitgewisseld. De paus geeft dan een samenvatting van de besprekingen, waarbij hij zijn zorg deelt door aandachtspunten mee te geven.

De term betekent letterlijk: 'naar de drempels van de apostelen', waarbij met drempels de graven van de apostelen Petrus en Paulus worden bedoeld.

Volgens het Wetboek van Canoniek Recht van 1983 geldt deze verplichting om de vijf jaar.^[1][2] Voor 1983 gold deze verplichting voor Europese bisschoppen om de vijf jaar en voor andere om de tien jaar.^[3] Doel van het ad liminabezoek is aan de paus verslag uit te brengen over de actuele toestand in het bisdom en de kerkprovincie. De bisschoppen brengen dan ook werkbezoeken aan de diverse Curie-departementen.

Paus Sixtus V maakte van het Ad-liminabezoek een plicht voor alle diocesane bisschoppen. In zijn constitutie Romanus Pontifex (1585) legde hij de termijnen, de onderwerpen en de orde van dienst van het Ad limina-bezoek vast. Paus Pius X legde in 1909 de vijfjaarlijkse termijn van de Ad-limina vast. Hij bepaalde ook dat iedere bisschop om de vijf jaar een geschreven rapport naar Rome moest sturen. Dat rapport wordt geschreven aan de hand van een door de Curie opgestelde vragenlijst. Deze vragen informeren bijvoorbeeld naar diocesane statistieken, de bedreigingen en kansen voor de Kerk, en de wijze waarop de bisschop leiding geeft.

De Belgische bisschoppen brachten onder andere een Ad limina-bezoek in 1992,^[4] 2003,^[5][6] 2010,^[7][8] en in november 2022.^[9] De Nederlandse bisschoppen onder andere in 1983,^[10] 1988^[11] 1993,^[12] 1998,^[13] 2004,^[14][15] 2013,^[16] en in november 2022.^[17] Tijdens het Ad limina bezoek in 2022 bleek dat de Nederlandse bisschoppen ten onrechte aan de Radboud Universiteit te Nijmegen het predicaat katholiek hadden ontnomen.^[bron?]

In 1980 was er voor Nederland de Bijzondere Synode van de Bisschoppen van Nederland met paus Johannes Paulus II. Dit was weliswaar geen Ad Limina-bezoek in de eigenlijke zin, maar was wel van belang voor de situatie van de Kerk in Nederland.

1. ↑ Wetboek van Canoniek Recht (1983), canons 399—400
2. ↑ (en) Codex Canonum Ecclesiarum Orientalum (1990), canon 208. Gearchiveerd op 14 april 2021.
3. ↑ Wetboek van Canoniek Recht van 1917, canons 340-342
4. ↑ Tot de Belgische Bisschoppen bij gelegenheid van hun "Ad limina"-bezoek 1992, 3 juli 1992. Gearchiveerd op 26 januari 2021.
5. ↑ Ad Limina-bezoek Belgische Bisschoppen 2003 - Afsluiting, 22 november 2003. Gearchiveerd op 26 januari 2021.
6. ↑ Antwoord kardinaal Danneels bij gelegenheid van afsluiting van "Ad limina"-bezoek 2003, 22 november 2003. Gearchiveerd op 26 januari 2021.
7. ↑ Toespraak van Paus Benedictus XVI bij de afsluiting van het Ad Liminabezoek, 8 mei 2010
8. ↑ Toespraak van Mgr Léonard bij de afsluiting van het Ad Liminabezoek^{[dode link]}, 8 mei 2010
9. ↑ Belgische bisschoppen op bezoek bij de paus: ... VRT NWS d.d. 22 november 2022
10. ↑ Ad Limina-bezoek Nederlandse Bisschoppen 1983 - Afsluiting, 16 januari 1983. Gearchiveerd op 26 januari 2021.
11. ↑ Ad Limina-bezoek Nederlandse Bisschoppen 1988 - Afsluiting, 11 januari 1988. Gearchiveerd op 26 januari 2021.
12. ↑ Tot de Nederlandse Bisschoppen bij gelegenheid van hun Ad limina-bezoek 1993, 1993. Gearchiveerd op 26 januari 2021.
13. ↑ Ad Limina-bezoek Nederlandse Bisschoppen 1998 - Afsluiting, 18 juni 1998
14. ↑ Bij afsluiting Ad Liminabezoek Bisschoppen van Nederland, 2004, 12 maart 2004. Gearchiveerd op 26 januari 2021.
15. ↑ Antwoord kardinaal Simonis bij gelegenheid van afsluiting van "Ad limina"-bezoek 2004, 12 maart 2004. Gearchiveerd op 26 januari 2021.
16. ↑ Bisschoppen bezoeken de paus - nos.nl, 11 oktober 2013. Gearchiveerd op 17 februari 2019.
17. ↑ Uitgelicht: Ad Limina 2022 RKKerk.nl